Gobelin Stworzenia (hiszp. Tapiz de la Creación) to romańska tkanina z misternym haftem z XI wieku, na której uwieczniono serię scen teologicznych, nawiązujących do biblijnego opisu stworzenia. Przechowywana jest w Muzeum Katedralnym w Gironie w Katalonii (stąd również jej druga nazwa – Gobelin z Girony).
Pierwotnie gobelin pełnił funkcję baldachimu w ołtarzu Świętego Krzyża katedry Najświętszej Marii Panny w Gironie (choć niektórzy uważają, że mógł służyć jako zasłona, a nawet dywanik).
Tak naprawdę to nie gobelin
Gobelin Stworzenia o wymiarach 3,65 m na 4,70 m właściwie nie jest gobelinem. W rzeczywistości mamy do czynienia z dużym obrazem z filcowych igieł umieszczonych na tkaninie (terakotowa wełna w różnych kolorach z nićmi wełny i białego lnu).
Co ciekawe, na mocno zniszczone obramowanie gobelinu składają się mniejsze obrazki. Większość naukowców uważa, że dodano je w późniejszym okresie. Potwierdzają to styl i tematy bizantyjskie (a nie romańskie) tychże elementów.
Wyhaftowana historia stworzenia
Zachowała się jedynie górna część Gobelinu Stworzenia. Jest ona podzielona na trzy mniejsze partie, a raczej cykle:
- genesis, której dowodzi Chrystus Pantokrator;
- elementy kosmiczne (w tym miesiące i dni);
- historia Krzyża Świętego (a raczej św. Heleny z Konstantynopola, najwyraźniejszej postaci cyklu, ponieważ jej właśnie przypisuje się odnalezienie Krzyża Prawdziwego i przywiezienie go do Europy).
Zobacz Gobelin Stworzenia z bliska - kliknij w galerię:
![[GALERIA] Gobelin Stworzenia – unikatowy skarb średniowiecznej Hiszpanii](https://pl-preprod.aleteia.org/wp-content/uploads/sites/9/2022/11/Tapis_de_la_Creacio-_Tapis_restaurat._Anvers.jpg?crop=81px%2C441px%2C2046px%2C1155px&resize=620%2C310&ssl=1?resize=620,310&q=75)
Chrystus Pantokrator, przedstawiony jako młodzieniec (wyraźnie aleksandryjski, nie bizantyjski), zajmuje miejsce pośrodku gobelinu. Otacza go okrąg, którego sektory przedstawiają siedem dni stworzenia i portretują Adama i Ewę. W sektorze górnym ukazany jest Duch Święty w postaci białej gołębicy ("a Duch Boży unosił się nad wodami", Rdz 1,2).
W górnym środkowym kwadracie Gobelinu Stworzenia odnajdujemy starca reprezentującego „czas świecki” (annus, dosłownie „rok”). Dzierży on w lewej ręce koło czasu. Pozostałe kwadraty to uosobienia rajskich rzek, czterech pór roku, Samsona oraz innej biblijnej postaci, którą uważa się za Adama. W dwóch dolnych rogach Gobelinu Stworzenia widnieją personifikacje Słońca (symbolu niedzieli) i Księżyca (symbolu poniedziałku).
Na dole zachowanej tkaniny dostrzegamy niekompletne sceny odnalezienia Krzyża Świętego. Przedstawiają one pobyt świętej Heleny w Jerozolimie i podróż krzyża do Europy.
