Katolicka wyspa w Indonezji z największym seminarium duchownym na świecie

Flores jest anomalią na religijnej mapie Indonezji.

Chociaż 85% Indonezyjczyków to wyznawcy islamu, aż 70% populacji wyspy Flores to katolicy. Wykształciły się tu swoiste formy pobożności, jak choćby szczególnie uroczyste obchody Wielkiego Tygodnia. W trakcie tych szczególnych dni mają miejsce procesje z figurami Tuan Ma (Matki Bożej) oraz Tuan Ana (Jezusa Chrystusa); ich kulminacja odbywa się w Wielki Piątek. Zwyczaj ten datuje się na szesnaste stulecie.

Według tradycji, pewien mężczyzna spotkał na plaży kobietę, która szukała ślimaków. Mężczyzna miał na imię Resiona. Kiedy Resiona zapytała kobietę o jej imię i skąd pochodzi, ta po prostu napisała na piasku trzy słowa, które brzmiały: Reinha, Rosario, Maria („Królowa, Różaniec, Maryja”). W tym samym momencie kobieta przemieniła się w drewniany posąg. To ten sam posąg, który według tradycji jest niesiony do dziś w Wielki Piątek pośród wiernych ubranych na czarno na znak żałoby.

„Nasz młody Kościół jest Kościołem misyjnym. Wysyłamy na cały świat 500 księży i misjonarzy zakonnych" – mówi biskup Ewaldus Martinus Sedu, ordynariusz Maumere, małej diecezji położonej na indonezyjskiej wyspie Flores.

Recepta na taki sukces?

Dość prosta. Jak zauważa ksiądz biskup, to wszystko nie byłoby możliwe bez „podglebia rodzinnego”. Katolickie rodziny na Flores, przyjmując sakramenty i praktykując miłość wzajemną, zapewniają „środowisko, w którym wzrastają Boże nasiona” – wyjaśnia pasterz diecezji.

Szczególnie pomocne jest w tej materii seminarium ojców werbistów, w którym przygotowuje się do kapłaństwa 1200 seminarzystów. Według danych Papieskich Towarzystw Misyjnych, jest to największe seminarium duchowne na świecie. Jak podaje portal gcatholic.org, we wszystkich pięciu diecezjach na wyspie posługuje 847 księży i 646 seminarzystów tam urodzonych. 

Ks. Patrick Suryadi, który przyjął święcenia kapłańskie 4 października 2017 roku, został wychowany w tej dobrej atmosferze. Cieszy go szczególnie rola wychowawcy i mediatora, jaką Kościół odgrywa w jego ojczyźnie.

Na wyspie żyje sześć bardzo zróżnicowanych grup etnicznych o różnych sposobach życia i języku, z których każda funkcjonuje przeważnie w izolacji. Ksiądz cieszy się z wysiłków podejmowanych w seminarium, aby różne grupy etniczne poznawały się nawzajem. Kiedy był klerykiem, nauczono go szanować tę różnorodność, która dla samych mieszkańców Flores jest często niezrozumiała z powodu podziałów między grupami etnicznymi.

Głównym wyzwaniem, przed którym ks. Patrick staje jako kapłan, jest ubóstwo parafian, jako że wyspa Flores jest jedną z najbiedniejszych w archipelagu. Mieszkańcy zajmują się głównie uprawą roli. Kapłan zauważył jednak zmianę w mentalności swoich rodaków, którzy coraz bardziej interesują się jakością edukacji swoich dzieci. „Zaczynają sobie zdawać sprawę z tego, że hasło dempul wuku tela toni ("pracować na roli do upadłego") nie jest bynajmniej gwarancją dobrobytu. Jest nią na pewno praca „z głową”, skuteczna i wydajna, a taką zapewnia jedynie edukacja”.

Kościół odgrywa też wielką rolę w edukacji. Choć wszystkie indonezyjskie dzieci objęte są obowiązkiem szkolnym, poziom nauczania w szkołach publicznych nie jest wysoki. Dlatego obecność szkół katolickich, a od 2019 roku także katolickiego uniwersytetu, poprawia dostęp do wysokiej jakości edukacji. Biorąc pod uwagę rolę społeczną, jaką odgrywa Kościół, nie dziwi fakt, że cieszy się on dobrą opinią wśród ludności. Prestiż ten ma jednak swoje minusy, ostrzega ks. Suryadi.

„Mieszkańcy Flores postrzegają księdza jako przedstawiciela Chrystusa i osobę świętą. Dlatego status społeczny księży na Flores jest postrzegany jako wyższy” – mówi. Może to prowadzić do sytuacji, w których młodzi mężczyźni będą dążyć do stanu kapłańskiego z niewłaściwych powodów. A przecież „bycie księdzem oznacza bycie sługą” – przypomina ks. Patrick Suryadi, który wierzy, że pobyt w seminarium weryfikuje czystość intencji kleryków.