Jak dostrzec własne błędy?

Wezwanie do nawrócenia to podstawowe przesłanie, jakie głosi Jezus od samego początku publicznej działalności, mówiąc o bliskości królestwa Bożego i potwierdzając swe nauczanie pełnymi mocy znakami.

Słowa: μετανοεῖτε (metanoeite) – „nawracajcie się” (Mk 1, 15) – oznaczają w pierwszym rzędzie zaproszenie do zmiany myślenia i przejścia od religijności polegającej na rytualnym wypełnianiu prawa do wiary opartej na osobowej relacji z Bogiem ofiarującym człowiekowi zbawienie w Chrystusie.

Oczywiście, przemiana myślenia, choć jest istotnym i koniecznym warunkiem nawrócenia, sama w sobie nie wystarczy. Jeśli bowiem jest autentyczna, siłą rzeczy powinna pociągać za sobą określone konsekwencje i właściwie dopiero gdy one nastąpią, można mówić o prawdziwym nawróceniu.

Jezus przybliża te konsekwencje swoim uczniom w przypowieści o dwóch synach, których ojciec poprosił, aby poszli pracować w winnicy. Pierwszy z nich zgodził się, lecz ostatecznie nie poszedł, nie wypełniając prośby ojca. Drugi z synów początkowo odmówił, lecz w końcu opamiętał się i zrealizował jego wolę (Mt 21, 28–32). Właśnie postawa drugiego syna jest szczególnie istotna dla zrozumienia pełnej natury nawrócenia.

W tekście Ewangelii według św. Marka pojawia się greckie słowo μεταμέλοπαι (metamelomai), które opisuje postawę drugiego z synów. Tłumaczy się je często, jako „opamiętać się”, choć dosłownie znaczy ono także: „pożałować”, „zmienić zdanie”.

Nie chodzi jednak o prostą zmianę opinii w jakiejś kwestii, ale o taką zmianę, która angażuje człowieka na głębszym poziomie – także emocjonalnym. Żal, który odzywa się w świece ludzkich uczuć jest w procesie nawrócenia sygnałem, że dokonuje się w człowieku przemiana myślenia i zaczyna on inaczej postrzegać rzeczywistość; że zmienia się jego perspektywa rozumienia samego siebie, świata i Boga.

Często wówczas zaczyna dostrzegać swoje błędy, lub orientuje się, że droga, którą wcześniej wybrał, prowadzi go na manowce. To właśnie impuls do tego, aby zrobić kolejny krok, bez którego nawrócenie będzie krótkotrwałe, przelotne lub pozorne.

Drugi z synów, który początkowo odmówił wypełnienia prośby ojca, „opamiętał się” i zrealizował jego wolę. Nie tylko więc zmienił myślenie, ale także pożałował i zmienił zdanie, czyli – krótko mówiąc – przyjął inną postawę.

Jeśli nawrócenie jest w nas autentyczne i trwałe, wydaje właśnie takie owoce. Możemy poznać je po czasie, ponieważ ujawniają się określonymi zmianami w naszym życiu. Dlatego właśnie owoce, które wydajemy, są podstawowym kryterium rozeznania tego, czy podążamy właściwą drogą.

Uczy nas to również pokory i cierpliwości – także względem samych siebie i naszych słabości. Czasami bowiem od dobrych myśli do konkretnych czynów prowadzi długa droga.