Mieszkając „przez ścianę” z Małą Arabką. Karmelitanka z Betlejem opowiada o tajemnicy szczęśliwego życia

Iwona Flisikowska rozmawia z siostrą Rafaelą z klasztoru karmelitanek bosych w Betlejem na Wzgórzu Dawida.

Iwona Flisikowska: Jak to się stało, że odkryła siostra swoje niezwykłe powołanie i wybrała zakon kontemplacyjny, karmelitański? 

Siostra Rafaela: Dobrze powiedziane: odkryć powołanie. Zgodnie ze znaczeniem tego słowa – powołanie – znaczy usłyszeć czyjeś wołanie. Mówiąc zwyczajnie, byłam przekonana od zawsze, odkąd sięgam pamięcią, że będę mniszką. To wołanie, bezsłowne i bezdźwięczne, było wystarczająco jasne i silne.

I nie widzę w tym niczego nadzwyczajnego: Bóg stworzył każdego z nas na swój obraz i podobieństwo, i pragnie nam ofiarować swoją miłość. Dla mnie jedyną odpowiedzią było i jest oddanie się Jemu, całkowicie i „in blanco”.

Niekiedy myślę, że za mało jesteśmy świadomi tego, że Bóg po prostu nas kocha i właśnie dlatego nas „potrzebuje”. Tęskni za każdym z nas i za naszą odpowiedzią na Jego miłość do nas i na Jego zabiegi o każdego z nas.

Chyba zbyt często nosimy w sobie obraz Boga abstrakcyjnego, odległego. Być może nawet  jakiegoś „inkwizytora”, który ogranicza naszą wolność przez swoje przykazania... Tymczasem jest to ktoś, kto ma dla nas boską ofertę miłości i szczęścia: tu i po drugiej stronie życia. I to zupełnie gratis (nazywamy to łaską). Przykazania stanowią jedynie drogowskazy do sukcesu, czyli spotkania z Nim .

Dlaczego o tym mówię? Ano dlatego, że w gruncie rzeczy na tym polega życie w karmelu: ukrycie za kratami klauzury, a przecież paradoksalnie bycie znakiem dla tzw. świata. Znakiem, który wskazuje cel ostateczny każdego  i drogę do niego prowadzącą. Jest nią stała więź z Bogiem.

Można powiedzieć, że mieszka siostra „przez ścianę” z Małą Arabką, niezwykłą i niezłomną karmelitanką. I to jeszcze w klasztorze na Wzgórzu Dawida w Betlejem.

Mariam, Mała Arabka była i jest wielką świętą. Każda z nas, sióstr, odczuwa jej żywą obecność na bardzo wiele sposobów. Ona jest fundatorką tego klasztoru i jej duchowe oraz materialne dziedzictwo jest żywe w tym miejscu, które jest znane także jako Wzgórze Dawida.

Te dwie wielkie postacie mają z sobą bardzo wiele wspólnego, ich niezwykłe życie to przesłanie i dar dla nas wszystkich. Według tradycji to właśnie tutaj Dawid został namaszczony przez proroka Samuela na króla. Pamiętajmy, że Dawid był najmniejszym, najmłodszym i przez swych bliskich w ogóle nie branym pod uwagę „kandydatem” do wybraństwa.

Pamiętajmy, że nasza święta nazywała siebie samą „Małe nic” i taka poniekąd w oczach ludzi była: niewykształcona, opuszczona sierota, od lat tułająca się przez życie pełne trudów. W karmelu była siostrą konwerską, odpowiedzialną za prace utrzymania klasztoru i za kuchnię.

Pamiętamy również, że Duch Pański opanował Dawida od momentu namaszczenia przez Proroka. Nasza Mariam pałała wielką miłością do Ducha Świętego i jedną z jej misji jest zachęcenie i obdarowanie nas swą zażyłością z NIM.

Cała wielkość Dawida jako króla bierze się z nasłuchiwania głosu Boga i bycia mu posłusznym, bierze się z tej zażyłości z Bogiem, która w nim realizuje Duch Święty. Zauważmy, że nawet wielkie grzechy wielkiego Dawida nie zniszczyły tej zażyłości i tego Bożego upodobania. Dlaczego? Tajemnicę stanowi pokorne uznanie swoich słabości i przyznanie Bogu najważniejszego miejsca w naszym życiu.

Dokładnie tak samo żyła nasza Mariam i tego nas stale uczy: ona jest mała w oczach świata, a Bóg działa przez nią wielkie rzeczy; ona jest pokorna, nie przypisuje sobie nieposiadanych zasług, dlatego ON daje jej wolność królewskiej córki (świadkowie mówią o jej sposobie bycia pełnym godności – ale nie wyniosłości!) i pokój, który rodzi się z całkowitego powierzenia się JEMU.

Niby niewiele, a jednak to duże wyzwanie...

To jest lekcja cały czas aktualna dla nas - karmelitanek i dla wszystkich, którzy chcą się jej uczyć: wziąć na serio wiarę, że BÓG jest Panem tego świata i że wszystko, co nas spotyka i co JEMU powierzamy jest przewidziane dla naszego dobra (2 Tes 5, 16-18).

Szkoła ekstremalna, powie ktoś, zwłaszcza, że wiemy, że nasza „Małe nic”, przeżyła swe niespełna 33 lata w ciągłych cierpieniach. No właśnie - dlatego jest wiarygodna. Pośród tych meandrów życiowych - podobnych do przysłowiowego „Hollywood dreams” - nie tylko się nie pogubiła w świecie, ale jest absolutnym przykładem osoby spełnionej, szczęśliwej i otwartej na świat.

Aby wierzyć w Boga, nie wystarczy słyszeć o Nim, czytać, starać się spełniać Jego przykazania – oczywiście to jest podstawa naszej wiary. Przygoda wiary żywej zaczyna się wtedy, kiedy spotykamy żywego świadka Boga, kogoś kto doświadczył we własnym życiu Jego żywej obecności i Jego miłości i pozwolił się ogarnąć tej miłości.

Mariam jest dla nas takim żywym świadkiem. Daje to odwagę nam, aby rzucić się tak jak ona w objęcia Boga w każdej sytuacji życiowej (zarówno materialnej jak i duchowej, czy też moralnej).

Wierzcie mi, że jest to źródłem wolności i pokoju, które z niczym się nie równa. Jest to bezpieczeństwo dziecka, które wszystkiego spodziewa się od swego rodzica. I słusznie spodziewa się wszystkiego, bo nasz rodzic jest Bogiem niemożliwego. Skąd na to siły? Mariam wskazuje nam  źródło:

„Jeśli chcesz Mnie znaleźć, poznać i pójść za Mną, wezwij Ducha Świętego, który oświecał moich uczniów i który oświeca wszystkie narody wzywające Go w modlitwie. Zaprawdę, powiadam wam: ktokolwiek zawezwie Ducha Świętego, szukać Mnie będzie, odnajdzie Mnie i przyjdzie do Mnie przez Niego. Delikatne jak kwiat polny będzie jego sumienie, a jeśli to będzie ojciec lub matka rodziny, w rodzinie ich zapanuje pokój, w sercach ich będzie pokój w tym i przyszłym życiu”.

Do drzwi waszego klasztoru, gdzie znajduje się grób św. Mariam Baouardy, czyli Małej Arabki, przybywają pielgrzymi i podróżni z różnych stron i nie tylko chrześcijanie. Co, zdaniem siostry, najbardziej inspiruje przybyszów do spotkania w karmelu?

Nasza Mariam od Jezusa Ukrzyżowanego została kanonizowana w 2015 roku. Był to jakby sygnał z nieba dla ludzi z całego świata, aby uciekać się do jej wstawiennictwa u Boga. Pielgrzymi i korespondenci bardzo często nie są chrześcijanami ani ludźmi wierzącymi w Boga.

Okazuje się, że nasza święta ma „swoje sposoby” na budzenie ludzkich serc. Jest taka scena w jej życiu, kiedy Mariam w ekstatycznym uniesieniu woła do swej przeoryszy: „Matko, wszyscy śpią. A Bóg, tak pełen dobroci, tak wielki, tak godny pochwał, jest zapomniany! Nikt o Nim nie myśli! Patrz, wychwala Go przyroda: niebo, gwiazdy, drzewa, trawy, wszystko Go wychwala. A człowiek, który za Jego dobrodziejstwa, który powinien Go wychwalać, śpi! Dalej, dalej, chodźmy obudzić wszechświat!”.

Jej barwne życie może stanowić prawdziwą inspirację dla współczesnego człowieka: samotność, ubóstwo, odrzucenie, niezrozumienie, więzienie, choroby, złe traktowanie... Wszystko to przeżyła i bardzo wielu może znaleźć w niej odpowiednią patronkę. Ale pewnie najważniejsze jest to, że ona żyła w ciągłym kontakcie z Bogiem, w owej zażyłości, o której wspomniałam.

Pięknym doświadczeniem jest kiedy ktoś absolutnie zapomina o swoim ego, aby dać pierwszeństwo ukochanemu Bogu. Mamy bardzo dużo świadectw z różnych stron świata na temat bezpośrednich ingerencji samej Mariam w życiu ludzi, którzy nigdy nawet o niej nie słyszeli...

Bóg dał jej moc, aby obudzić wszechświat i teraz jest jej czas. To są dzieła uzdrowień, pomoc w znalezieniu pracy, odbudowaniu relacji rodzinnych itd. Zawsze jednak jest to odpowiedź na istotny głód człowieka i jego pytanie o sens życia i jego cel. Można powiedzieć obrazowo, że Mała Arabka budzi wszechświat.

Jak można w XXI wieku, w dobie wszechobecnych mediów społecznościowych i najnowszej generacji komunikatorów, powrócić do ciszy i odkryć kontemplację?

Mamy dzisiaj w świecie tak duży postęp technologiczny, który pozwala nam lepiej żyć, szybciej i bliżej. To cudowne, że możemy się zobaczyć i porozmawiać z kimś, kto aktualnie znajduje się na drugim końcu świata! Cudowne pod jednym warunkiem: że komunikatory społecznościowe służą nam, a nie na odwrót.

Dzieje się to chyba wtedy, gdy zamiast komunikować nas z kimś drugim, komunikator służy nam do rozpaczliwego zabijania własnej pustki, własnego wewnętrznego głodu egzystencjalnego.

Ludzkim przeznaczeniem jest komunia osób, a ostatecznie komunia z Trójcą Osób Boskich. On nas stworzył wolnymi – musimy wybierać to, co służy tej komunii, miłości inaczej mówiąc. Wydaje mi się, że potrzebujemy prawdziwej rewolucji ludzkich relacji. Zbyt często traktujemy siebie samych i naszych bliźnich jak przedmioty; jak środki do zaspakajania własnych (często egoistycznych potrzeb).

Jak tego uniknąć?

Spotkanie z drugą osobą, a najpierw ze sobą samym... Pytam się samej siebie: czy masz czas dla twojej siostry w klasztorze, czy pędzisz przez życie, żeby zrealizować program dnia (nawet bardzo „świętobliwy”). Czy pochylam się nad potrzebą mojej siostry, czy ważniejszy jest dla mnie mój  komfort psychiczny albo jestem tak „zagoniona” o materialne potrzeby sióstr, że zapominam czasami dla kogo to wszystko?

Na szczęście On nas ciągle szuka i nie zostawia nas sobie samym: posyła nam na spotkanie np. Św. Mariam aby nas obudziła... Sądzę że doświadczenie spotkania par excellence stanowi istotę kontemplacji i to ono może w nas obudzić smak i potrzebę ciszy. Wtedy nie ilość kontaktów i informacji, ale ich jakość stanie się naszym kryterium w korzystaniu z tych środków.

To się nazywa także nawróceniem... Jest ktoś, kto pragnie w nas dokonać tego nawrócenia, o ile Go prosimy: Duch Święty.

Słowa św. Mariam: „Dziś rano cierpiałam, ponieważ nie czułam Boga. Wydawało mi się, że moje serce było jakby z żelaza. Nie mogłam myśleć o Bogu, wezwałam Ducha Świętego i powiedziałam: «To Ty dajesz nam poznać Chrystusa. Apostołowie pozostawali długo razem z Nim, nie rozumiejąc Go, ale jedna kropla Ciebie wystarczyła, by Go zrozumieli. I Ty również sprawisz, że zrozumiem Go także”. „Zwróćcie się do ognistej gołębicy, do Ducha Świętego, który wszystkiemu daje natchnienie... (14.11.1871).

Droga karmelitańska wydaje się bardzo trudna. Co mogłaby siostra przekazać czytelnikom portalu Aleteia?

Mogę powiedzieć, że droga karmelitańska jest drogą modlitwy, czyli spotkania. Droga „życia w obecności Tego, o którym wiemy, że nas miłuje” (to słowa świętej Teresy z Ávili). Pan zawsze najpierw obdarowuje, potem zaś oczekuje owoców.

Nie jesteśmy sami w drodze. Więcej, to On jest drogą, prawdą i życiem. Słuchajmy i pozwólmy Bogu działać, jak to czyniła Maryja, nasza najlepsza Matka i Mistrzyni Karmelu.

Pozwólmy, niech przemówi nasza święta Mariam: „Usłyszałam głos: Przekaż to waszemu przełożonemu i Ojcu Świętemu, to nie jest dla ciebie, ale pragnę, abyś ty im to powiedziała:

Świat i wspólnoty zakonne poszukują nowości w nabożeństwach, a zaniedbują prawdziwe nabożeństwo do Pocieszyciela. To dlatego tkwią w błędzie, w rozłamach, to dlatego nie ma ani pokoju, ani światła. Nie wzywa się Światła, jakie winno być wzywane, a ono właśnie objawia nam prawdę. Zaniedbuje się tego nabożeństwa nawet w seminariach…

Trwają prześladowania, zazdrość pomiędzy wspólnotami zakonnymi. To dlatego świat jest w  ciemnościach. Każdy – w świecie czy we wspólnotach – kto będzie wzywał Ducha Świętego, nie umrze w błędzie. Każdy kapłan, który będzie szerzył to nabożeństwo, otrzyma światło, gdy będzie mówił o tym innym.

„Zostało mi powiedziane, że w całym świecie należy ustanowić to, by każdy kapłan raz w miesiącu odprawiał mszę świętą wotywną do Ducha Świętego. I ci wszyscy, którzy będą w niej uczestniczyć, otrzymają szczególne łaski i światła” (13.06.1877).

To zaproszenie skierowane jest do każdego z nas – albowiem wszyscy jesteśmy powołani do świętości. Myślę, że dziś jest czas ludzi świeckich. Być może są oni bardziej wiarygodni dla wielu niewierzących w Boga, w sytuacji dzisiejszego świata i Kościoła.

Przesyłam i przypominam wszystkim Czytelnikom portalu Aleteia modlitwę, którą usłyszała święta Mariam, Mała Arabka:

Duchu Święty, natchnij mnie.
Miłości Boża, pochłoń mnie.
Drogą prawdy prowadź mnie!
Maryjo, Matko moja, spojrzyj na mnie.
Z Jezusem błogosław mnie!
Od wszelkiego zła,
od wszelkiego złudzenia,
od wszelkiego niebezpieczeństwa zachowaj mnie!

Proście, a będzie wam dane. My prosimy za was, Drodzy, zgodnie z naszym powołaniem!