Jedno z najbardziej obleganych muzeów na świecie – londyńska National Gallery, po raz pierwszy w historii prezentuje monumentalny obraz najsłynniejszego polskiego malarza XIX w., Jana Matejki. Prezentacja dzieła „Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem” cieszy się ogromnym powodzeniem.
Niezliczona rzesza zwiedzających kieruje kroki również na kopernikańską wystawę, owoc współpracy narodowej galerii Brytyjczyków oraz Instytutu Kultury Polskiej.
Imponujących rozmiarów obraz został namalowany w 1873 r. z okazji 400-lecia urodzin astronoma, który odkrył, że Słońce, a nie Ziemia, znajduje się w centrum układu planetarnego i że to wokół niego krąży Ziemia. Matejko uwiecznił moment, w którym Kopernik omawia swoje odkrycie z Bogiem.
Jak odnotowuje historia nauki: w przeciwieństwie do Galileusza, który ponad 70 lat później doszedł do podobnych wniosków, ale zraził do siebie Kościół katolicki, Kopernik spotkał się z uznaniem duchowieństwa, a wielu hierarchów wraz z nim świętowało przełom, którego dokonał.
Obraz zyskał niemal natychmiastową sławę, gdy został po raz pierwszy wystawiony w Krakowie. Rozpowszechniany w tysiącach reprodukcji, został wykupiony od Jana Matejki przez społeczeństwo i ofiarowany Uniwersytetowi Jagiellońskiemu.
Obraz rzadko opuszcza swój dom w Collegium Novum. Tym razem stało się tak na zaproszenie National Gallery, która realizuje projekt wydobywania na światło dzienne wybitnych artystów spoza Wielkiej Brytanii, których twórczość zasługuje na odkrycie i pokazanie międzynarodowej, szerokiej publiczności.
Praca Kopernika, będąca punktem zwrotnym w kwestii rozumienia miejsca człowieka we wszechświecie, prezentowana jest z instrumentami astronomicznymi (Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego), a także autoportretem Matejki i studium „Kopernik, rozmowy z Bogiem”, które do Londynu przyjechało z Muzeum Narodowego w Krakowie.
Częścią wystawy jest również replika dzieła „O obrotach sfer niebieskich” (1543 r.), wypożyczona ze zbiorów Muzeum Morskiego w Greenwich. Ekspozycji towarzyszy publikacja przygotowana przez prof. Andrzeja Szczerskiego (dyrektora Muzeum Narodowego w Krakowie oraz profesora w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego), Christophera Riopelle oraz profesora Owena Gingericha (profesora astronomii i historii nauki, światowego autorytetu w badaniu dzieła O obrotach sfer niebieskich Kopernika).
Wystawa przygotowana przez Instytut Kultury Polskiej w Londynie prezentuje Brytyjczykom twórczość jednego z największych polskich malarzy dzięki wsparciu Biura Programu „Niepodległa” oraz Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Obraz Jana Matejki prezentowany będzie do 22 sierpnia. Wstęp na wystawę jest bezpłatny.
Elżbieta Sobolewska-Farbotko (Radio Bobola), Wielka Brytania/vaticannews.va
