Nieposłuszeństwo
Oślica Balaama funkcjonuje w języku jako określenie osoby, która nieświadomie i pomimo braku osobistych zalet odgrywa ważną, pomocną rolę w jakichś wydarzeniach. Jej historia została opisana w starotestamentalnej Księdze Liczb.
Balaam był wieszczem w Moabie. Mieszkał w Petor i służył królowi Balakowi. Balak był przeciwny przybyciu Hebrajczyków do tej krainy, bo bał się, że ich pasące się zwierzęta zjedzą całą trawę. Poprosił więc o pomoc Balaama, by ten rzucił klątwę na przybyszów.
Balaam otrzymał jednak wizję od anioła Pańskiego, który poinstruował go, by nie sprzeciwiał się ludziom błogosławionym przez Pana. Jednak pod naciskiem wysłanników króla i skuszony obietnica sowitej zapłaty w końcu zgodził się spotkać się z nimi na stepach Moabu w pobliżu Jerycha. Osiodłał oślicę i ruszył w drogę (Księga Liczb 22,22-23).
Sytuacja była niebezpieczna, ponieważ zwierzę, ogarnięte strachem na widok anioła - niewidocznego dla Balaama - odmówiło posłuszeństwa swojemu panu. Ten powtórzył ciosy. Później, wściekły, ponownie zaczął okładać oślicę kijem. I wtedy… wierzchowiec zaczął mówić:
Wtedy Pan otworzył oczy Balaama, który zobaczył anioła Pańskiego stojącego na drodze. Mężczyzna zrozumiał, dlaczego osiołek się bał. Anioł zganił Balaama za trzykrotne pobicie wierzchowca i za postąpienie wbrew poleceniu Boga. Balaam pokornie wyznał:
Oślica Balaama mądrzejsza niż jej pan
W tej zadziwiającej historii zwierzę okazało się bardziej inteligentne niż jego pan. Nie jest to tak zaskakujące, jak mogłoby się wydawać. W czasach biblijnych osioł był cennym dobrem, a jego wizerunek był daleki od pejoratywnego. W tym fragmencie Starego Testamentu oślica Balaama okazała się bardziej spostrzegawcza niż jej pan. Kiedy zobaczyła anioła Pańskiego, odwróciła się od niego z szacunku, a Balaam nic z tego nie zrozumiał.
W ten sposób oślica dołączyła do osiołka przy żłóbku, a przede wszystkim do osiołka, na którym Jezus wjechał do Jerozolimy przed swoją męką. Te zwierzęta poznały się na świętości Pana szybciej niż wielu ludzi.
Pismo Święte mówi, że w końcu wieszcz Balaam zamiast przeklinać Izraelitów, jak nakazał mu król Balak, dał się poprowadzić Bogu i ich pobłogosławił. Odwrócił w ten sposób ich dramatyczny los. Dzięki swojej oślicy!