Deklaracja „Fiducia supplicans”: niepokój i zamęt

Katolicy na całym świecie nie ukrywają swojego niepokoju od momentu publikacji "Fiducia Supplicans" w poniedziałek, 18 grudnia. Dokument ten, wydany przez dykasterię Doktryny Wiary i zatwierdzony przez papieża Franciszka, zezwala na błogosławienie "par w sytuacjach nieregularnych i par tej samej płci", pod warunkiem, że nie ma "ryzyka pomyłki z błogosławieństwem właściwym dla obrzędów sakramentu małżeństwa". Z oficjalnym polskim tłumaczeniem tego tekstu można zapoznać się tutaj.

W Afryce wierni, księża i biskupi nie zawahali się wyrazić swojego niezrozumienia. W trzystronicowym oświadczeniu Konferencji Biskupów Katolickich w Kenii zauważono, że niektóre elementy oświadczenia "wywołują niepokój i nawet zamieszanie wśród chrześcijan i ogólnie wśród ludu Bożego". "W naszej rzeczywistości, tutaj w Afryce, jest dla nas oczywiste, co stanowi rodzinę i małżeństwo" podkreśla to oświadczenie. W Zambii Konferencja Biskupów tego kraju oświadczyła, że deklaracja "Fiducia Supplicans" powinna być przedmiotem "głębszej refleksji, ale nie wdrażania" w ich kraju.

Aby "uniknąć zamieszania wśród wiernych", Konferencja Episkopatu Malawi oświadczyła już następnego dnia, 19 grudnia, że "z powodów duszpasterskich błogosławieństwa wszelkiego rodzaju dla związków homoseksualnych jakiegokolwiek rodzaju nie są dozwolone w Malawi". Na Wybrzeżu Kości Słoniowej kilku księży ostrzega przed ryzykiem zamieszania, jakie to oświadczenie może spowodować: "wrażenia normalizacji tzw. sytuacji nieregularnych".

Zjednoczona konferencja episkopatów państw Afryki ma przedstawić wspólne i jednogłośne stanowisko. Wezwał do tego kongijski kardynał Fridolin Ambongo, należący do Rady Kardynałów pomagającej papieżowi w rządzeniu Kościołem.

W Danii biskup Czesław Kozon, metropolita kopenhaski, nie tyle ma zastrzeżenia do istoty treści, co do "sposobu, w jaki to oświadczenie będzie przyjęte i zinterpretowane", jak powiedział 19 grudnia. W Holandii metropolita Haarlemu-Amsterdamu, biskup Jan Hendriks, woli poświęcić czas na refleksję, zanim się wypowie. "Wszyscy jesteśmy teraz zajęci przygotowaniami do Świąt Bożego Narodzenia, a ja także. Mam nadzieję, że będę mógł wrócić do oświadczenia na początku stycznia" - skomentował.

Biskup José Ignacio Munilla, metropolita Orihuela-Alicante w Hiszpanii, zwrócił uwagę, że "miłosierdzie pasterskie to wezwanie, aby wszyscy grzesznicy mogli dostąpić błogosławieństwa, ale nie jest błogosławieństwem grzechu".

Konferencja Biskupów Katolickich Węgier sformułowała wytyczną dla duchownych: "wszyscy ludzie, niezależnie od swojej tożsamości płciowej i orientacji seksualnej, mogą być indywidualnie błogosławieni, ale zawsze należy unikać wspólnego błogosławieństwa par żyjących razem w czysto małżeńskim związku, par w małżeństwie niesakramentalnym lub par jednopłciowych". Węgrzy podkreślają, że ich stanowisko w sprawie małżeństwa dla par jednopłciowych pozostaje niezmienione, dodając jednocześnie, że "towarzyszymy wszystkim naszym braciom i siostrom w szczególnych sytuacjach życiowych z miłością i szacunkiem, pomagając im w głębszym zrozumieniu woli Bożej na drodze życia zgodnie z Ewangelią Chrystusa."

Dla Konferencji Episkopatu Ukrainy oświadczenie dykasterii jest "niebezpieczne ze względu na swoją niejednoznaczną formułę, która powoduje różne interpretacje wśród wiernych".

W Kazachstanie, kraju odwiedzonym przez papieża Franciszka latem 2023 roku, arcybiskup Tomash Peta i biskup Athanasius Schneider - odpowiednio metropolita i biskup pomocniczy archidiecezji Matki Bożej w Astanie - oświadczyli, że deklaracja dykasterii Doktryny Wiary zatwierdza praktyki, które są sprzeczne z "boskim objawieniem oraz nieprzerwaną i dwutysiącletnią doktryną i praktyką Kościoła katolickiego". "Nakazujemy i zabraniamy księżom i wiernym archidiecezji Matki Bożej w Astanie akceptacji lub wykonywania jakiegokolwiek rodzaju błogosławieństwa dla par w sytuacjach nieregularnych i par tej samej płci".

Zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego, arcybiskup większy kijowsko-halicki Światosław Szewczuk stwierdził, że Deklaracja „Fiducia supplicans” odnosi się wyłącznie do Kościoła łacińskiego i nie ma mocy prawnej dla greckokatolickich wiernych. Z jego pełnym stanowiskiem można zapoznać się tutaj.

Były prefekt Kongregacji Nauki Wiary, kardynał Gerhard Ludwig Müller uważa, że tekst niedawno opublikowanej deklaracji „Fiducia supplicans” jest wewnętrznie sprzeczny i wymaga dalszych wyjaśnień. Kardynał opublikował w języku angielskim, włoskim, hiszpańskim i niemieckim artykuł noszący tytuł: „Jedynym błogosławieństwem Matki Kościoła jest prawda, która nas wyzwoli –  uwagi na temat deklaracji Fiducia supplicans”. Z polską wersją całości tego tekstu można zapoznać się na portalu KAI.

Pozostaje mieć nadzieję, że uda się uniknąć dalszego zamętu wokół tej kwestii i doprecyzować znaczenie deklaracji zgodnie z odwiecznym nauczaniem Kościoła.

Artykuł powstał częściowo w oparciu o tekst z francuskiej edycji Aletei.