Umiłowany uczeń
Dnia 27 grudnia Kościół wspomina św. Jana, Apostoła i Ewangelistę, umiłowanego ucznia Jezusa. Jak mówi najpopularniejsza teoria, jest autorem jednej z Ewangelii, Apokalipsy, a także trzech Listów. Był bratem św. Jakuba Starszego, wraz z nim powołany na towarzysza Chrystusowego. To on spoczywał na piersi Pana podczas Ostatniej Wieczerzy, trwał do końca pod krzyżem oraz jako pierwszy przybiegł do grobu i stał się świadkiem Zmartwychwstania. Zwyczaj święcenia wina wywodzi się jednak z legend narosłych wokół tej postaci.
Biblijna symbolika wina
Wino i winnica to symbole bardzo często obecne w Biblii. Podobno jest wspomniane w tekście ponad 450 razy! Biblia stwierdza wprost, że wino jest darem od Boga, bo „rozwesela serce człowieka” (Ps 104,15). Staje się przedmiotem pierwszego cudu Chrystusa i początkiem Jego publicznej działalności. Podczas wesela w Kanie Galilejskiej, gdy biesiadnikom kończy się ten napój, Jezus – na wyraźną prośbę swojej Matki – przemienia wodę w wino. Wreszcie to ten napój wybiera podczas Ostatniej Wieczerzy jako to, czym już zawsze będą się posługiwać kapłani podczas Przeistoczenia.
Ochrona przed trucizną
Jedna z legend dotyczących świętego Jana Apostoła dotyczy jego spotkania z kapłanem imieniem Aristodemus ze świątyni Diany w Efezie. Miał poddać Jana próbie zatrutego wina i zaproponować zakład: jeśli Jan przeżyje po spożyciu trucizny, Aristodemus przyjmie chrześcijaństwo. Tej samej próbie poddano także dwóch skazańców, którzy po wypiciu zatrutego wina zmarli.
Święty Jan, zanim podniósł kielich z winem do ust, pobłogosławił je i w ten sposób uwolnił od trucizny. To jednak nie wystarczyło kapłanowi Diany, dlatego domagał się innego cudu. Święty Jan przywrócił życie dwóm otrutym skazańcom, doprowadzając tym samym pogańskiego kapłana do nawrócenia.
W innej wersji tego przekazu cesarz Domicjan wezwał Apostoła do Rzymu, chcąc go tam zgładzić. Podał mu kielich podstępnie zatrutego wina. Św. Jan pobłogosławił napój przed spożyciem, a kielich się rozpadł.
Wino z przesłaniem miłości
Zwyczaj święcenia wina miał mu zapewniać szczególne walory, wierzono w to już od średniowiecza. Błogosławiony napój miał zachować od pragnienia, ale także pomóc zachować zdrowie. Obecnie ważniejszy jest duchowy i symboliczny aspekt tego obrzędu. Kapłan błogosławi przyniesione przez wiernych butelki trunku następującymi słowami.
Błogosławiony jesteś, Panie, Boże wszechświata, bo dzięki Twojej hojności otrzymaliśmy wino, które jest owocem winnego krzewu i pracy rąk ludzkich. Twój Syn Jednorodzony, nasz Pan, Jezus Chrystus, ustanawiając Eucharystię, obrał wino jako znak Nowego Przymierza we Krwi swojej. Pobłogosław to wino i zachowaj od niebezpieczeństwa choroby tych, którzy będą je kosztować. Za wstawiennictwem świętego Jana, ucznia, którego Jezus miłował, umacniaj wśród nas wzajemną zgodę i bratnią miłość. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen
Głównym przesłaniem Ewangelii św. Jana jest miłość – to temu autorowi zawdzięczamy proste, a zarazem głębokie stwierdzenie „Bóg jest Miłością”. Dlatego podając to wino do spożycia, używa się często słów „Pij miłość świętego Jana”. Przyniesiona z kościoła pobłogosławiona butelka może stać się przyczynkiem do radosnego spotkania i wspólnego świętowania. Nadal trwa okres Bożego Narodzenia, czas wesela dla wszystkich katolików.