Mimo swojej skromności kościół Jože Plečnika – znanego słoweńskiego architekta – na Bagnach Lublańskich uznawany jest za jedną z najoryginalniejszych budowli sakralnych XX wieku w Słowenii.
Trudne początki...
Inicjatorem budowy kościoła był proboszcz Trnova i pisarz Fran Saleški Finžgar. Już w 1922 roku zaproponował budowę. Powodzie i kryzys gospodarczy przerwały realizację pomysłu Finžgara. Większością prac i problemami związanych z budową kościoła zajął się Karel Matkovič – katecheta i kapelan z Trnov, a jednocześnie bratanek Jože Plečnika.
Wygórowane ceny gruntu przy skrzyżowaniu drogi do Ižanska i do Črna zmusiły Matkoviča do podjęcia decyzji o budowie kościoła w bardziej odległym miejscu. Co więcej, na budowę zebrano mniej środków, niż oczekiwano, w wyniku czego Plečnik musiał dostosować swoje plany do niższego budżetu. Kościół zbudowano zatem z podpejskiego kamienia, cegły i drewna. Kamień z kamieniołomu Podpeč był tani, a miejscowi ofiarowali także drewno.
...przyniosły innowacyjne owoce
Kościół wybudowano w latach 1937-1939. Zbudowano go na podwyższeniu z ok. 350 dębowych pali. Elewacja, na której przeplatają się kamienie i cegły, wielu osobom przypomina fasadę Biblioteki Narodowej i Uniwersyteckiej w Lublanie. Płaska i zakrzywiona dzwonnica jest oddzielona od kościoła ze względów statycznych.
Nawa jest niezwykle szeroka i odzwierciedla eksperymenty Plečnika z planami pięter; taka forma powinna lepiej łączyć wiernych z księdzem. Prowadzą do niej betonowe schody, które swoimi łukami przypominają most. Podpory na schodach nie są połączone i są w rzeczywistości betonowanymi rurami kanalizacyjnymi.
Wykorzystywano je także jako kolumny nośne w prostym wnętrzu sanktuarium z otwartym drewnianym dachem. Prostota nie przeszkodziła architektowi w dekorowaniu wnętrz wzorami ludowymi i secesyjnymi. Detalów nie brakuje nawet na kościelnych ławkach.
Widoczne elementy antyczne
Tutaj, podobnie jak w innych swoich dziełach, Plečnik czerpał inspiracje ze starożytności: wzorował dach na Etruskach, a także projektował dachówki cementowe na wzór antyczny.
Kościół został poświęcony w 1940 roku i dopiero w następnej dekadzie Plečnik zbudował w kościele chór, inspirowany zadaszonym balkonem alpejskiego domu wiejskiego.
Patrona Archanioła Michała przypominają wisząca nad ołtarzem głównym waga z mieczem i tarcza ze św. Michała na kamiennym filarze.
Veronika Snoj