Gdy Jezus wjeżdżał do Jerozolimy, kilka dni przed ukrzyżowaniem, tłumy witały Go, wołając: „Błogosławiony, który przybywa w imieniu Pana”.
Niektórym faryzeuszom to się nie spodobało i prosili Go: „Upomnij swoich uczniów”.
Jezus odpowiedział im: „Jeśli oni będą milczeć, kamienie wołać będą!”.
Dwa tysiące lat później w Taiba w północnym Izraelu odkopano kamień, który wydaje się krzyczeć. Odkryto na nami grecki napis: „Chrystus narodzony z Maryi”.
„Chrystus narodzony z Maryi”
Israel Antiquities Authority ogłosiło w środę, że napis znajdował się na wejściu do budynku z okresu bizantyjskiego lub wczesnego islamu. Odkryto go, w ponownym użyciu, jako element bogato zdobionego budynku. „Znaczenie inskrypcji polega na tym, że do tej pory nie wiedzieliśmy na pewno, że na tym obszarze istnieją kościoły z tego okresu” – powiedział w wywiadzie dla „Times of Israel” Walid Atrash, archeolog z Israel Antiquities Authority.
„Istnieje wiele śladów życia chrześcijańskiego w rejonie Doliny Jezreel, ale jest to pierwszy dowód na istnienie kościoła bizantyjskiego we wsi Taiba” – dodał Atrash w rozmowie z „Jerusalem Post”.
Taiba była chrześcijańską wioską w okresie bizantyjskim, później stała się twierdzą krzyżowców. „Wokół niej powstała nowoczesna arabska wioska, a niektóre pozostałości są nadal widoczne” – powiedziała Yardenna Alexandre, archeolog z Israel Antiquities Authority.
Loading
„Módlcie się za nich”
Cały napis brzmi:
Chrystus zrodzony z Maryi. Dzieło najbardziej bogobojnego i pobożnego biskupa Teodozjusza i nieszczęśliwego Tomasza zostało zbudowane od podstaw. Kto wchodzi, powinien się za nich modlić.
„Napis wita wchodzących i błogosławi im. Jest więc jasne, że był to kościół, a nie klasztor” – podkreśliła Leah Di Segni, badaczka z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie. Jak dodała, kościoły z tamtego okresu, w odróżnieniu od klasztorów, witały gości przy wejściu.
Imię Teodozjusza, arcybiskupa metropolii Beit She'an, do której należała Taiba w V wieku, pomogło archeologom ustalić datę pochodzenia odkrytego kamienia.
Jak dodał w rozmowie z „Times” Atrash, na kamieniu znajduje się dość duża przestrzeń, na której kiedyś wyryto krzyż. Według niego krzyż został celowo zniszczony przez miejscowych chrześcijan lub Żydów, by ponownie wykorzystać kamień w ścianie późniejszego budynku. Naukowiec uzupełniał:
Napis znajdował się na wewnętrznej stronie ściany, nie byłby widoczny. Budynek został zbudowany przed nadejściem islamu, ale w okresie muzułmańskim był nadal używany.
Cenne odkrycie archeologów w Izraelu
W „Times” czytamy:
Innym wyjaśnieniem dla usunięcia krzyża może być to, że z oryginalnego kościoła przestano korzystać pod koniec imperium bizantyjskiego, został zniszczony w jednym z trzęsień ziemi, które nawiedziły region w tym czasie.
Kamień mógł ulec uszkodzeniu, a następnie ponownie użyli go chrześcijanie lub Żydzi, którzy wznieśli kolejną budowlę, ozdobioną mozaiką podłogową, którą niedawno odkryli studenci, wolontariusze i lokalni pracownicy.
Z kolei „The Post” dodaje, że słowa „Chrystus narodzony z Maryi” były powszechnie używane na początku dokumentów lub innych form tekstowych, jako błogosławieństwo i ochrona przed złem.
„Napis jako błogosławieństwo musiał pierwotnie znajdować się przy wejściu do kościoła, by ludzie mogli go zobaczyć – dodała Alexandre. – Odnaleziono go w ścianach, stąd wiemy, że kamień został ponownie użyty jako materiał konstrukcyjny. Budynek prawdopodobnie zawalił się i został odbudowany”.
