By twoje dobre życzenia nie raniły drugiego człowieka

Czas życzeń za nami, ale mając je „na świeżo”, możemy się czegoś ważnego nauczyć na kolejne okazje. Wielu ludzi ma kłopot z łamaniem się opłatkiem czy dzieleniem wielkanocnym jajkiem właśnie dlatego, że setki razy byli adresatami życzeń, które nie miały niczego wspólnego z życzliwością.

Miałabym ochotę zapytać was samych, co was boli w życzeniach, jakie dostajecie na różne okazje. Moglibyśmy stworzyć bardziej wyczerpującą listę faux pas i stworzyć w końcu jakiś ludzki savoir vivre w tej dziedzinie. By dać sobie i innym szansę wspierającego wyrażania troski o bliskiego człowieka (w to, że dobrze sobie nawzajem życzymy i mamy dobre intencje – nie wątpię!).

Życzenia, których lepiej nie składać

Ja na liście umieściłabym kilka typów:

1Życzenia-oczekiwania

„Żebyś w końcu zdał na studia”. „Żebyś był lepszym mężem”. „Żebyś przestała się denerwować na mnie bez powodu”. Nie powinniśmy tego typu sformułowań nazywać życzeniami dla kogoś, ponieważ są naszymi życzeniami wobec tej osoby. Gdy wypowiadamy tego typu słowa, nie życzymy czegoś komuś, ale samym sobie.

2Życzenia-oceny

Myślę, że twórcy takich życzeń mogą nawet uważać siebie za subtelnych ludzi, którzy czynią jedynie delikatne aluzje. Niestety jednak ich słowa są jak celne strzały w najczulszy punkt. „Życzę ci, żebyś wreszcie nauczyła się mówić nie” – pozornie wyraża troskę o granice drugiego człowieka, ale tak naprawdę ukrywa myśl: „Uważam ciebie za osobę nieasertywną”. „Żebyś wreszcie znalazł to, w czym jesteś dobry” – kojarzy się wcale nie ze znajdowaniem wewnętrznych skarbów, ale z oceną, że tyle czasu minęło, a ty jeszcze nie jesteś dobry w niczym.

Teksty tego typu charakteryzuje protekcjonalność. Stawiamy się w roli kogoś „wyżej” niż ten drugi, mentora, mędrca, kogoś, kto wie lepiej i wypowiada swoje mądrości, najczęściej niepytany o zdanie. Wiele takich życzeń otrzymują niestety dzieci („samych piątek w szkole”).

3Życzenia-naruszenia

Te, które naruszają granice osobiste. Które dotyczą ciała, prywatności, zdrowia psychicznego. „Żebyś wreszcie schudła”. „Żebyś wreszcie sobie znalazł dziewczynę”. „Żebyś przestała chodzić po psychologach”. Pozostawiają odbiorców z uczuciem zażenowania, zawstydzenia i upokorzenia, gdy w dodatku są składane publicznie. Dotykają najczęściej obszarów ogromnego cierpienia, bo za tym, co na wierzchu, kryją się najczęściej skomplikowane i bolesne historie.

4Życzenia-kazania

Mam wrażenie, że to forma szczególnie preferowana na piśmie. SMS-y i maile bywają miniwykładami z teologii duchowości i dogmatyki, a wiele z nich okrasza umoralniająca zasmażka. Wiadomo, że nasza wiara rośnie, gdy się nią dzielimy, ale niekoniecznie wtedy, kiedy przekaz bardziej przypomina wyrywki z podręcznika do religii niż osobiste świadectwo.

5Życzenia-monologi

Oracje, w których światła jupiterów padają na mówiącego/piszącego. To erudycyjne popisy, w których adresat w ogóle znika z pola widzenia, przytłoczony ilością słów i podniosłą formą. Może jedynie cierpliwie doczekać końca, choć nie do końca wiadomo, czy po nim powinno paść słowo „dziękuję” czy też bardziej na miejscu byłyby oklaski.

Dobre życzenia

Żeby przekazać naszą życzliwość i pragnienie dobra dla drugiego, nie musimy używać wielu słów. Zadziała zawsze:

1Pytanie o potrzeby

Zawsze dotkniemy serca drugiego człowieka miłością, jeśli będziemy mu życzyć, by przyszło do niego to, czego potrzebuje. Gdy składamy życzenia osobiście, możemy wprost o to zapytać. „Czego byś chciał(a), żebym ci życzył?”. „Co jest ci najbardziej potrzebne?”.

2Język osobisty

Na przykład: „Chcę się podzielić z tobą radością”. „W tej szczególnej chwili myślę o tobie”. „Cieszę się, że mogę świętować razem z tobą urodziny”.

3Zwięzłość i klarowność

To sygnał dla drugiego, że szanujemy jego czas i uwagę.

4Wdzięczność i docenienie

Zawsze zamiast życzeń możemy opowiedzieć komuś, co mu zawdzięczamy i co jest dla nas cenne w relacji z nim. Drugi człowiek nie zapamiętuje naszych okrągłych zdań i jacy byliśmy błyskotliwi, ale szczególnie to, co jest o nim. I to może być wielkim obdarowaniem, nawet jeśli jest tylko wypowiedzeniem czy napisaniem kilku słów.

Czytaj także:
Życzenia na 2021: sześć sposobów na życzenia inne niż „zdrowia, szczęścia, pomyślności”

Czytaj także:
„Polski Schindler” skończył 101 lat. Dostał życzenia z ponad 50 krajów świata [wideo]