Autor “Władcy Pierścieni” rozpoczął, a ks. Kossowski dokończył przekład modlitw katolickich na język quenya.
„Tári Pellenórëo”, Królowo Polski – takim wezwaniem w języku quenya kończy się Litania loretańska. Pasjonaci świata wykreowanego przez Johna Ronalda Reuela Tolkiena dziś modlą się również w języku, który stworzył wybitny pisarz, autor m.in. „Władcy Pierścieni”.
Tolkien, profesor, wybitny autor i naukowiec, a jednocześnie pobożny wierny Kościoła katolickiego w Anglii, przełożył na wymyślony przez siebie język quenya modlitwy katolickie, m.in. “Ojcze nasz”, “Zdrowaś, Maryjo”, “Pod Twoją obronę”, a nawet część Litanii loretańskiej. Analiza tekstu i kontekstu wskazuje, że przekład powstał w latach 50. XX wieku. Sama litania została przetłumaczona przez Tolkiena tylko w małym fragmencie – czytamy na stronie www.elendilion.pl. Ten przekład w ramach ćwiczenia języka quenya dokończył ks. Michał Kossowski jeszcze jako młody chłopak (pod pseudonimem Beren).
„Dziś jest to nie tylko ciekawostka lingwistyczna, ale też sposób modlitwy polskich tolkienistów, którzy przygotowali cały zbiór katolickich modlitw w języku Tolkiena, w tym układ różańca” – powiedział KAI Ryszard Derdziński, redaktor tolkienowskiego Elendilionu.
Rękopis Tolkiena z quenejskim tłumaczeniem fragmentu Litanii loretańskiej został opublikowany w 44. numerze czasopisma Vinyar Tengwar (z czerwca 2002 r.). Jest to spersonalizowana karta pocztowa z nadrukowanym napisem „From Professor J.R.R. Tolkien, Merton College, Oxford” i z zapisanymi ręcznie w quenya modlitwami: “Ojcze nasz”, “Zdrowaś, Maryjo”, “Pod Twoją obronę” i Litanią loretańską.
Poniżej zamieszczamy Litanię loretańską, której tłumaczenie na język quenya rozpoczął Tolkien, a dokończył ks. Kossowski:
„Arcandë Loreto” (‚Błaganie/Litania z Loreto’)
Heru, órava omessë.
A Hrísto, órava omessë.
Héru, órava omessë.
A Hrísto, ámë hlarë.
A Hrísto, ámë etehlarë.
Atar meneldëa, Eru,
órava omessë.
A Eruion, Mardorunando, Eru,
órava omessë.
A Airefëa Eru,
órava omessë.
A Airë Neldië, Eru Er,
órava omessë.
A Airë María, – arca atarmë –
Airë Eruontarië,
Airë Wendë mi Wenderon,
Amillë Hrísto,
Amillë Eruva Hostalë, (‘Bożego Zgromadzenia’)
Amillë Eruva lissëo,
Amillë ampoica,
Amillë vénëa,
Amillë alappina, (‘nietknięta’)
Amillë arta, (‘szlachetna’)
Amillë *ilúcarëa, (adj. ‘ il-úcarë-a’ – ‘*niewinna’)
Amillë ammanë, (‘najlepsza’)
Amillë Mára Quetto, (‘dobrego słowa’)
Amillë Ontaro,
Amillë Etelehtaro,
Wendë Assaila,
Wendë Alcarin, (‘chwalebna’)
Wendë Istaina, (‘znana – sławna’)
Wendë Vala, (‘można – potężna’)
Wendë Apsenena,
Wendë Voronda,
Ceniehyellë Failiëo, (‘cen-ië-hyellë’)
Mahalma Ingolëo, (‘ingolë’ – archaizm)
Tyarië Alasselmo,
Mirroanwë fairëa,
Mirroanwë hantalëo,
Mirroanwë Erëa *erunduriëo, (‘eru-ndur-ië’)
Losillë Muina,
Mindon Navindova,
Mindon Axollo Andamundava,
Coa Laurëa,
Marcirya Eruva Nilmëo,
Ando Erumano,
Él arinya, (‘él’ – archaizm)
Envinyatië laiwo,
Ortírië úcarindoron,
Alassë harninaron, (‘szczęście zranionych’)
Sámë Hrístova liëo, (‘ludu Chrystusa’)
Tári Valaron, ( w sensie ‘aniołów’)
Tári *Valataron, (lub: Minyataron, Nosseheruron – patriarcha – ‘praojciec’> ‘wódz klanów’)
Tári Tercánoron, (‘tercáno’ – ‘herold’, może: Apacánoron?)
Tári *Mentamoron, [pl. gen. ‘Apostoł’, gr ‘apóstolos’ – ‘wysłaniec’ (‘menta’ +’mo’)]
Tári Nwalyainaron, (‘nwalya-ina’ – ‘umęczony’)
Tári Voronwion, (‘wiernych’)
Tári Wendion,
Tári Ilyo Aimoron,
Tári ú Minya Úcarëo nostaina,
Tári Erumanenna tultaina, (tulta-)
Tári Anairë *Olosilliëo, [‚losille’ – ‚róża’, jak w: lassë>olassië (*Losilleono?)]
Tári nossëo,
Tári sérëo,
Tári Pellenórëo. (tylko w polskiej litanii)
Eulë Eruva, i aumapalyë úcari ambaro,
ámen apsenë, Heru.
Eulë Eruva, i aumapalyë úcari ambaro,
ámë etehlarë, Heru.
Eulë Eruva, i aumapalyë úcari ambaro,
órava omessë.
Arca atarmë, Airë Eruontarië,
Polien nalmë valdë vandaron Hrísto.
Ámen arcë
Anta men núrorelyan, Heru Eru, ná alya as vorima alwë fëo ar hravo: ar terë alcarinqua arcandë Anairëo Marío, voro Wendëo, ámë etelehtë nyérerello ar anta vorima alassë.
Terë Hrísto Herulmo.
Násië.
Read more:
10 cytatów z J.R.R. Tolkiena. Zainspiruj się literaturą najwyższej klasy
