Nasz czytelnik pyta: „Załóżmy, że ksiądz zmieni formułę przeistoczenia. Czy mimo to hostia przeistoczy się w Ciało Chrystusa?”.Ks. Enrico Finotti, redaktor naczelny czasopisma „Culmen et fons”, odpowiada: „Człowiek porozumiewa się z innymi za pośrednictwem swojej osoby, czynów i słów. Osoba słowami wyjaśnia właściwe znaczenie czynów. Przedwieczny Ojciec – ciągnie liturgista – porozumiewa się z nami w ten sam sposób, posyłając nam w pełni czasu Swojego Boskiego Syna, Wcielone Słowo, które spotykając się osobiście z ludźmi, wykonuje swoje zbawcze czyny i oświeca nas mocą swojego wspaniałego i sprawczego słowa”.
Misja Kościoła
Kościół, „posłuszny słowom Zbawiciela – podkreśla Finotti – sprawuje w czasie dzieło zbawienia człowieka w osobach swoich szafarzy, którzy działając w imieniu Christi capitas wykonują w sakramentach te same gesty (czynności) co Pan i wypowiadają Jego słowa, aby tu i teraz mogło się dokonać Jego Misterium (Ofiara i Sakramenty)”.
Szafarz, materia, forma
„W całkowitej zgodności z tym procesem” teologia wskazuje „trzy współpracujące elementy – osobę, gest (czynność) i słowo, tj. szafarza, materię i formę”. Liturgista podkreśla, że aby Eucharystia była ważna „konieczny jest właściwy szafarz (ważnie wyświęcony kapłan), autentyczna materia (chleb i wino) i ustalona forma (słowa wypowiedziane przez Chrystusa)”.
Kiedy konsekracja jest nieważna?
Pominięcie lub zasadnicza zmiana jednego z tych trzech niezbędnych elementów (nierozerwalnie ze sobą związanych i nieusuwalnych) „powoduje nieważność sakramentu, czyli jego niezaistnienie. Natomiast ich sprawowanie w sposób i w warunkach niezgodnych z kościelnym prawem liturgicznym powoduje bezprawność obrzędu”.
Słowa Jezusa
Kościół katolicki ogłosił, że „forma konieczna do odprawienia Ofiary sakramentalnej – podkreśla liturgista – składa się z tych samych słów, które nad chlebem i winem wypowiedział Pan Jezus, w formie zachowanej w tradycji liturgicznej Kościoła i w zatwierdzonych modlitwach eucharystycznych”.
Formuła konsekracji
Tak brzmią słowa konsekracji według obowiązującego Mszału Rzymskiego:
(nad chlebem)
Bierzcie i jedzcie z tego wszyscy:
To jest bowiem Ciało moje,
które za was będzie wydane.
(nad kielichem)
Bierzcie i pijcie z niego wszyscy:
To jest bowiem kielich Krwi mojej
nowego i wiecznego przymierza,
która za was i za wielu będzie wylana
na odpuszczenie grzechów.
To czyńcie na moją pamiątkę.
Sobór Watykański II
Soborowa konstytucja o liturgii świętej Sacrosantum concilum ostrzega: „nikomu innemu, chociażby nawet był kapłanem, nie wolno na własną rękę niczego dodawać, ujmować lub zmieniać w liturgii” (S.C. 22). Słowa te dotyczą każdego obrzędu liturgicznego, tym bardziej więc w szczególny sposób odnoszą się do formuły konsekracji eucharystycznej i do formuły każdego innego sakramentu”.
Żadnych zmian w liturgii
Nikt nie ma zatem prawa dodawać, ujmować czy zmieniać cokolwiek, podsumowuje liturgista, „w słowach, które urząd Kościoła, zgodnie z odwieczną tradycją, ustanowił w celu sakramentalnego sprawowania misterium (transsubstancjacji – przeistoczenia) Ciała i Krwi Chrystusa w samym akcie Jego bezkrwawej Ofiary”.
Czytaj także:
W Eucharystii staje się obecny nie tylko Chrystus, nie tylko On sam
Czytaj także:
Przeistoczenie. Kiedy chleb przestaje być chlebem? I co się dzieje na ołtarzu?
Czytaj także:
Benedykt XVI o Eucharystii. Te cytaty pomogą ci wejść w tajemnicę mszy i adoracji