Pytanie
Czy można czynić znak krzyża lewą ręką? Jestem leworęczna i czasami żegnam się lewą ręką. Gdy byłam dzieckiem, mama uczyła mnie, że znak krzyża można robić jedynie prawą ręką. To prawda czy mit?
Odpowiedź
„Chrześcijanin rozpoczyna swój dzień, swoje modlitwy i działania znakiem krzyża: W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego, Amen. Ochrzczony poświęca cały swój dzień chwale Bożej i prosi Zbawiciela o łaskę, która pozwala mu działać w Duchu Świętym jako dziecku Ojca. Znak krzyża umacnia nas w chwilach pokus i trudności” (Katechizm Kościoła katolickiego, 2157).
To Jezus, wyciągając ręce na krzyżu, był pierwszą osobą, która naznaczyła znak krzyża. A Jego ramiona rozciągnięte między niebem a ziemią uczyniły niewymazywalny znak przymierza.
W pierwszych wiekach chrześcijaństwa było w zwyczaju znaczyć znak krzyża na czole. Stopniowo zwyczaj ten zmienił się w znak, który znamy dzisiaj – czynienie dużego krzyża na sobie, od czoła do piersi i od barku jednego do drugiego: chrześcijanie zachodni od lewego do prawego, a wschodni odwrotnie (Dlaczego? Przeczytaj w tym artykule).
Dlaczego księża błogosławią prawą ręką?
Gdyż na starych ikonach Chrystus i Ojcowie Kościoła błogosławią prawą ręką. Strona prawa symbolizuje radość zbawionych, tych, którzy spełniają Bożą wolę, gdyż Syn postawi wierne owce po swojej prawicy (Mt 25,31).
Ten sposób kreślenia krzyża ma także głębokie znaczenie teologiczne. Zaczynamy znaczyć krzyż prawą ręką od głowy do piersi, uznając, że nasz Pan, Jezus Chrystus, przez swe Wcielenie, zstąpił z wysoka (to jest od Ojca) na ziemię.
Kontynuujemy znaczenie krzyża pomiędzy stroną lewą, gdzie znajduje się serce - miejsce, w którym strzeżemy z miłością misterium paschalne Jezusa (jego bolesną Mękę i Śmierć) - a prawą, wspominamy, iż Jezus zasiada po prawicy Ojca w swej chwale Zmartwychwstania. W ten sposób krzyż zostaje zwieńczony niebiańską chwałą.
Kościół zawsze uważał stronę prawą jako ważną symbolicznie. Dlatego też do kreślenia znaku krzyża używamy prawej ręki.
Czy jest ważne, aby czynić znak krzyża prawą ręką?
Tak. Nie mamy żadnego prawa, aby zmieniać, negować czy krytykować, zgodnie z naszym widzimisię, chrześcijańską tradycję, która jest obecnie kultywowana, a która ma swoje początki przed wiekami.
Musimy brać pod uwagę, że w życiu społecznym istnieją protokoły, które należy respektować, nawet wówczas, gdy nie znamy ich pochodzenia czy znaczenia. Gdy kogoś pozdrawiamy, podajemy prawą, a nie lewą dłoń.
Reguły dobrych manier w życiu społeczeństw nie są jedynie zwykłymi formalnościami, wyrażają szacunek i życzliwość. Gdy, w imię spontaniczności, ludzie zarzucają dobre maniery, mogą stać się wręcz brutalni, nieokrzesani i oschli.
W życiu religijnym dzieje się podobnie. Dlatego, na przykład, ksiądz rozdaje komunię prawą ręką, nawet gdy jest leworęczny. Nie jest zabronione ani nie stanowi grzechu podanie komunii ręką lewą, jednak jest to kwestia dobrej formacji liturgicznej.
Doceniać krzyż
Jeśli rozumiemy, czym krzyż był w życiu Jezusa i czym jest w dziele naszego Zbawienia, jeśli pamiętamy, że na krzyżu Jezus nasz ukochał aż do końca, jeśli nasz mały gest kreślenia krzyża jest świadomy, kierujemy nasze życie w dobrą stronę, gdyż noszenie krzyża jest tym, o co prosi Jezus, gdy chcemy Go naśladować.
Każdy symboliczny gest może nam pomóc wejść w komunię z tym, co ów gest oznacza, a to jest najważniejsze.