29 września obchodzimy Ogólnopolski Dzień Głośnego Czytania. To święto zostało zainaugurowane przez Polską Izbę Książki w 2001 roku, aby promować lekturę i świetną inicjatywę głośnego czytania. Bardzo się cieszę, że tegoroczny dzień wypada w sobotę, gdyż rodzice i dziadkowie mają znakomitą okazję i dodatkowy weekendowy czas, aby poczytać dzieciom, a dzięki temu stworzyć dobrą tradycję codziennego czytania swoim pociechom.
Dlaczego warto czytać dzieciom
Irena Koźmińska i Elżbieta Olszewska w swojej książce Wychowanie przez czytanie przywołują wyniki badań, na podstawie których stwierdzono, że głośne czytanie stymuluje wiele obszarów w rozwoju dziecka już od najmłodszych lat.
Głośne czytanie ubogaca słownictwo, rozwija mowę, a dzięki temu uczy myślenia przyczynowo-skutkowego, logicznego i krytycznego oraz poszerza wiedzę ogólną. Dziecko, które więcej mówi, więcej rozumie, komunikuje się sprawniej, dzięki czemu ma łatwość w wyrażaniu swoich pragnień i potrzeb. Istotne jest również ćwiczenie koncentracji uwagi i pamięci oraz rozwijanie wyobraźni, gdyż te umiejętności pomagają lepiej radzić sobie z nauką w szkole.
Wspólne czytanie pozwala na budowanie naturalnej więzi pomiędzy dzieckiem i rodzicem, dzięki czemu zaspokaja się podstawowe potrzeby dziecka: miłości, bliskości, wyłączności, uwagi, stymulacji. Ponadto czytanie, które sprawia przyjemność, jest wspaniałym sposobem na spędzanie czasu wolnego, dlatego zapobiega nudzie, daje rozrywkę, rozwija zainteresowania i kształtuje poczucie humoru.
Dziecko, któremu dużo się czyta, poznaje różnych bohaterów, ich historię i postawy, dzięki czemu uczy się świata wartości, nabywa umiejętność odróżniania dobra od zła, rozwijając wrażliwość moralną. Irena Koźmińska podkreśla, że „czytanie to najskuteczniejszy – i najtańszy – sposób budowania zasobów wewnętrznych dziecka!”.
W jaki sposób czytać skutecznie
Głośne czytanie dziecku jest niezwykle prostą i skuteczną metodą wychowawczą, bo dzięki niej rodzice mają ogromny wpływ na rozwój swojego potomstwa. Widoczne efekty, a także radość płynąca ze wspólnego spędzania czasu z dzieckiem w trakcie czytania mogą działać niezwykle mobilizująco na rodziców. Wbrew pozorom nie jest to metoda czasochłonna, gdyż fundacja „ABCXXI- Cała Polska czyta dzieciom” uważa, że wystarczy czytać 20 minut dziennie, ale codziennie! Bardzo ważna jest tu systematyczność.
Warto wyznaczyć w ciągu dnia stałą porę czytania. Niezmienność rozkładu doby daje dziecku poczucie bezpieczeństwa, a także umożliwia mu przewidywalność zdarzeń. Dorosłemu łatwiej będzie ustalić plan dnia, jeśli zawsze będzie czytał dziecku o tej samej porze. Pozwoli to na uniknięcie wymówek i uniemożliwi odkładanie czy przekładanie tej czynności z różnych przyczyn.
Godzinę czytania warto dostosować do potrzeb dziecka; maluch zdecydowanie bardziej skorzysta ze słuchania po posiłku i drzemce, niż wtedy, gdy będzie głodny i niewyspany. Wielu rodziców czyta dzieciom przed snem. Jest to niewątpliwie wartościowe zakończenie dnia, należy jednak pamiętać, aby książki przeznaczone na tę porę uspokajały dziecko, a nie pobudzały, pozwalały mu na piękne, radosne sny oraz, aby mogły być uporządkowaniem przeżytego dnia.
Koźmińska i Olszewska podkreślają, że bardzo ważne jest okazywanie radości ze wspólnej lektury. Przymuszanie potomków do słuchania, negatywny stosunek dorosłego do czytania czy książek w ogóle, może spowodować, że ta czynność będzie odbierana przez malucha jako kara i nie przyniesie oczekiwanych rezultatów. Jeśli natomiast dorosły lubi czytać, sprawia mu to przyjemność, to swoje zadowolenie przeniesie na dziecko. Maluch widząc, że lektura jest powodem szczęścia, sam zacznie odczuwać satysfakcję i będzie do niej dążyć, a przecież właśnie o to chodzi, aby zachęcić dziecko do słuchania i sprawić, by czytanie stało się jego ulubionym zajęciem.
Małe dzieci mają słabą koncentrację uwagi, łatwo się rozpraszają i potrzebują wielu często zmieniających się bodźców, aby skupiły swoją uwagę na dłużej. Dlatego czytając maluchom, należy robić to w atrakcyjny sposób, żeby je zainteresować i wciągnąć do zabawy w słuchanie lektury.
Dobrą metodą zaciekawienia dzieci jest odpowiednie operowanie głosem poprzez modulowanie i akcentowanie, a także zmienianie głosu przy poszczególnych bohaterach. Kolejnym sposobem na urozmaicenie czytania jest dodawanie w tekście – tam, gdzie istnieje taka sposobność – wyrazów dźwiękonaśladowczych charakterystycznych dla odgłosów zwierząt czy pojazdów. Ułatwi to dzieciom odbiór i zapamiętywanie, a także umożliwi im powtarzanie i zapewni świetną zabawę.
Zachęcam, aby z dnia głośnego czytania uczynić dobrą tradycję codziennego czytania swoim dzieciom.
Przy pisaniu tekstu korzystałam z książki I. Koźmińskiej i E. Olszewskiej “Wychowanie przez czytanie”, Wydawnictwo Świat Książki: Warszawa 2010.
Czytaj także:
Twoje dziecko ma problemy z czytaniem? Zobacz, jak możesz mu pomóc
Czytaj także:
Wyobraźnia dziecka jest potężna. Czytanie, śmiech i miłość są czymś niezbędnym w naszym życiu.
Czytaj także:
Narodowe Czytanie, narodowe dumanie… Jak (nie)czytać „Quo vadis”