Wizja Niepokalanego Poczęcia Maryi była dla artystów twardym orzechem do zgryzienia. Jak bowiem przedstawić na obrazie nie konkretną sytuację, jak narodziny czy śmierć, ale – dogmat teologiczny?
Niepokalane Poczęcie w malarstwie
Niepokalane Poczęcie, często mylone z dziewictwem Maryi i poczęciem Jezusa bez udziału mężczyzny, dotyczy samej Matki Bożej. Chodzi o to, że od momentu, gdy poczęli ją rodzice, była wolna od grzechu pierworodnego. Nauka ta kształtująca się przez wieki podkreśla zamysł Boga, który przygotował specjalne okoliczności przyjścia na świat Jego Syna. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat, zajrzyj do naszego tekstu 👇
Niepokalane Poczęcie Maryi w sztuce
Początkowo malarze przedstawiali Niepokalane Poczęcie jako czuły i bliski uścisk Anny i Joachima – rodziców Maryi. Artyści Kościołów Wschodnich do dziś w ten sposób przedstawiają tę tajemnicę wiary.
Natomiast w Kościele zachodnim w pewnym momencie zaczęto przedstawiać Niepokalane Poczęcie w postaci Maryi i atrybutów oznaczających jej czystość i wolność od grzechu pierworodnego. Jednym z pierwszych malarzy, który zaproponował nowy wizerunek, był Włoch Carlo Crivelli. Jednak największą rolę w kształtowaniu tego kanonu odegrali hiszpańscy malarze Francisco Pacheco, Diego Velazquez, Francisco de Zurbarán oraz ostatecznie – teoretyk sztuki Bartolomé Esteban Murillo.
Pacheco inspirował się opisem z Apokalipsy św. Jana:
Na niebie pojawił się wielki znak, kobieta ubrana w słońce, z księżycem pod stopami, a na jej głowie wieniec z dwunastu gwiazd (Ap 12,1).
Z czasem ten obraz ewoluował, na głowie Maryi pojawiła się korona cesarska, aby w kolejnych wizerunkach ustąpić miejsca gwiazdom. Malarze następnie malowali pod stopami Matki Bożej - oprócz księżyca - także węża oraz kulę ziemską.
Aby przeczytać więcej na temat atrybutów Niepokalanego Poczęcia oraz ich symboliki, obejrzyj naszą galerię zdjęć:
