Wysłucham Cię za darmo, czyli rzecz o ruchu Free Listening

Free Listening rozprzestrzenia się w społeczeństwie, które według założycieli „potrzebuje być wysłuchane”. Na czym polega działalność tego ruchu?Free Listenieng to wyjście na ulicę z kartową tablicą z napisem „Wysłucham cię za darmo” i rozmowa z ludźmi, którzy zatrzymują się tylko po to, by zamienić kilka słów. W Stanach Zjednoczonych funkcjonuje jako Urban Confessional (z ang. Miejski Konfesjonał), w Hiszpanii zaś jako Senti. Niezależnie od nazwy, ten międzynarodowy ruch na ulicach Barcelony czy Los Angeles broni ludzi, którzy potrzebują być wysłuchani.

„Każdy z nas potrzebuje porozmawiać, choć w dzisiejszej erze technologii wyrażanie siebie sprawia nam ogromnie dużo trudności” – wyjaśniają Esther Palleja i Lucila Teste, aktorki stojące na czele ruchu w Barcelonie. „Bezpośredni dialog twarzą w twarz już nie jest tak powszechny. Kiedyś w drodze do sklepu lub czekając na autobus było prawie pewne, że zamienisz kilka słów z zupełnie obcą osobą. Dzisiaj pierwsze co robimy, to wyjmujemy komórki” – dodaje.

W Stanach Zjednoczonych Benjamin Magis zaobserwował to zjawisko już wcześniej. Wyszedł więc naprzeciwko tym, którzy potrzebują rozmowy i założył w Los Angeles stowarzyszenie. Obecnie jego działalność przekroczyła granice USA, czego dowodem są projekty Esther i Lucili. Co więcej, globalna sieć łączy się organizując różne wydarzenia takie jak np. Dzień Darmowego Wysłuchania (Free Listening Day), który odbył się 11 kwietnia. „My tylko trzymamy kawałek kartonu z napisem i pozwalamy ludziom, aby rozmawiali, krzyczeli, płakali, śpiewali i dzielili się tym z nami” – czytamy na stronie internetowej Urban Confessional.

Istota słuchania i wyrażania siebie

Zarówno Senti jak i Urban Confessional nie są powiązane z żadną religią, ale „z naszej działalności wypływa wiele wartości” – zapewnia Esther. Obie aktorki są zdania, że słuchanie nie tylko wpływa korzystnie na osobę mówiącą. Według Lucili, „w trakcie słuchania doświadczasz wielu emocji, które później w Tobie pracują”. Tolerancja, empatia, wyrozumiałość, a także radość z dzielenia się swoimi przeżyciami. W rzeczy samej, pierwszą innowacją wprowadzoną przez Senti w kontekście ruchu międzynarodowego jest jego artystyczny wydźwięk.

„Naszym zdaniem osoba, która faktycznie wysłuchuje innych, po rozmowie powinna wyrazić swoje emocje”. To właśnie dzieje się w domu kultury w Barcelonie prowadzonym przez Lucilę, gdzie dostarcza się uczestnikom wszystkich materiałów, by dać możliwość ujścia swoim emocjom. „To część performatywna, wykorzystywana po to, aby otwierać ludzi na doświadczenie drugiego człowieka”.

Ponadto, osoba słuchająca zaczyna czuć potrzebę dzielenia się usłyszanymi historiami. Z ramienia Free Listening wykonano podcasty, w których można posłuchać o doświadczeniach życiowych różnych ludzi, bez podawania ich nazwisk. „Zachowanie prywatności to jedna z naszych zasad. W większości przypadków nie znamy imion osób, z którymi rozmawiamy” – podkreśla Lucila i Esther.

Zatem: jak słuchać?

Zaangażowanie w aktywne słuchanie ludzi wymaga kompromisu i przestrzegania pewnych reguł zachowania, w celu uniknięcia niepożądanych praktyk zagrażających mówcy lub słuchaczowi. Mając to na uwadze, Urban Confessional zredagował praktyczny przewodnik zawierający następujące warunki:

Rozmowa „niezbalansowana” 80%-20%: osoby, które słuchają, mówią mniej, dodając neutralny komentarz, ale nie wyrażając swojej opinii. Sugeruje się słuchaczom, by kierowali rozmowę jedynie poprzez zadawanie pytań. „Jesteś środkiem, dzięki któremu ludzie wyrażą to, czego potrzebują”.
Współczucie: bardzo ważne jest zdać sobie sprawę, że każda ze stron może mieć zupełnie odmienne poglądy. W takim wypadku autorzy radzą nie osądzać, ale zrozumieć. „Jeśli osoba, którą spotykasz ma inne przekonania polityczne, Twoim zadaniem jest przejść tę barierę i po prostu wysłuchać go, nie patrząc na różnice”– twierdzą koordynatorzy Senti.
Bez barier: konieczne jest, aby osoba, która mówi, czuła, że poświęca się jej całą uwagę. Dlatego tak ważne jest, by nie spoglądać w trakcie rozmowy na telefon i unikać bycia w kontakcie z innymi osobami w trakcie dialogu.
Szacunek dla ciszy: organizatorzy proszą słuchających, aby uszanowali momenty ciszy w rozmowie. „Z reguły chwile milczenia pojawiają się właśnie po wypowiedzeniu tego, czego najbardziej dotychczas bali się wyrazić” – podkreśla.

Dokument zawiera także sekcję rad dla słuchaczy, np. jak zadbać o swoje bezpieczeństwo czy jak nie zgadzać się na branie pieniędzy. Każda rozmowa ma określony czas. W Barcelonie najwięcej osób, które przychodzą po rozmowę, to osoby starsze. Przekrój ludzi może być jednak bardzo zróżnicowany i obejmuje rozmówców w każdym wieku.

Zważywszy na to, Lucila i Esther apelują do osób, które chciałyby być słuchaczami. „To jest nieprawdopodobnie ubogacające doświadczenie. Odnajdujesz więź z drugą osobą, jesteś realnie przy nim i sprawiasz, że on staje się realnie obecny dla kogoś”.

Jednym z najbardziej dotykających doświadczeń w funkcjonowaniu Free Listening jest posługa w więzieniu. „Historie ludzi tam obecnych są sprawą delikatną, dlatego ważne jest, aby zostawić to wszystko, w czym jesteś i co masz w sobie i po prostu nie osądzać”. Doświadczenie więzienia pokazały tym dwóm młodym dziewczynom z Barcelony, że ich działanie może być pożyteczne w najróżniejszych miejscach, dlatego dalej pracują, by rozprzestrzeniać idee Free Listening. Ich wyzwaniem jest, aby ludzie nie przestawali wysłuchiwać drugiego człowieka.

Artykuł ukazał się w hiszpańskiej edycji portalu Aleteia.