Malta to kraj, gdzie na powierzchni nieco mniejszej od Krakowa znajduje się ok. 359 kościołów katolickich. Katolikami jest tutaj ponad 90 proc. społeczeństwa, a kościoły są wypełnione po brzegi nie tylko podczas niedzielnych mszy świętych, lecz także w tygodniu. Swój chrześcijański charakter wyspa zawdzięcza św. Pawłowi, który ok. 58 roku odwiedził Maltę. Wcale tego nie planował, zmusiła go sytuacja.
Statek, którym jako więzień płynął w kierunku Rzymu, natrafił na niekorzystną pogodę, wiatr zrzucił go z kursu, a następnie dryfował przez wiele dni po nieznanych wodach. I kiedy wszyscy na pokładzie tracili nadzieję na ratunek, św. Paweł przemówił do żeglujących:
Tak też się stało. Piętnastego dnia po sztormie okręt roztrzaskał się o skały, ale 270 osób, które były na pokładzie, ocalało.
Święty Paweł i maltańska żmija
Apostoł postawił najpierw stopę na niewielkiej wyspie, nazwanej później Wyspą św. Pawła. To właściwie dwie niewielkie, widoczne z Malty wyspy leżące tuż przy... Zatoce św. Pawła. Łatwo je rozpoznać, ponieważ na jednej stoi widoczny z oddali 12-metrowy pomnik apostoła, wzniesiony w połowie XX wieku.
Przy Zatoce św. Pawła znajduje się również źródło, z którego apostoł czerpał wodę po wyjściu na ląd, a nieopodal znajduje się kościół Dobrego Ognia, wzniesiony w miejscu, gdzie święty siedział przy ognisku i rozprawił się ze żmiją. O tych wydarzeniach również pisze w Dziejach Apostolskich św. Łukasz, który podróżował razem ze św. Pawłem:
Maltańska legenda głosi, że od tego wydarzenia węże na Malcie przestały być jadowite.
Publiusz, pierwszy biskup Malty
Święty Paweł przebywał na Malcie przez trzy miesiące i był przez ten okres więźniem. Przetrzymywano go w grocie wykutej w skale, w Rabacie. Już w średniowieczu nad grotą zbudowano świątynię nazywaną kościołem św. Pawła za Murami – ponieważ znajdowała się poza ówczesnym miastem. Obecna budowla pochodzi z końca XVI wieku i znajduje się niemal w samym centrum Rabatu. Do kościoła św. Pawła za Murami można wejść tylko podczas nabożeństwa wcześnie rano oraz wieczorem. W ciągu dnia kościół jest niedostępny dla zwiedzających. Można za to zwiedzić grotę, w której św. Paweł był przetrzymywany. Głównym obiektem jest tam posąg apostoła wykuty w białym marmurze, przed którym modlił się w 1990 roku podczas swojej pielgrzymki na Maltę papież Jan Paweł II.
Blisko Rabatu znajduje się miasto Mdina, będące pierwszą stolicą wyspy, gdzie znajduje się okazała katedra św. Pawła. Została ona zbudowana, jak mówi tradycja, na miejscu domu Publiusza, którego wg przekazów św. Paweł uczynił pierwszym biskupem Malty. Zanim to jednak się stało, św. Paweł uzdrowił jego ojca. To wydarzenie również opisał św. Łukasz:
Relikwia św. Pawła
W Valettcie znajduje się kościół św. Pawła Rozbitka, mimo że apostoł prawdopodobnie nigdy tutaj nie przebywał, a sama stolica Malty powstała wiele lat później. Nie jest łatwo do niego trafić – leży przy jednej z wąskich uliczek, wtopiony w ciąg kamienic. Informuje o nim jedynie drewniana tablica, postawiona w poprzek chodnika.
Kościół jest wyjątkowy – niewielki, kameralny i cichy. Ze względu na położenie oraz bliskie sąsiedztwo popularnej wśród turystów katedry św. Jana Chrzciciela, trafia tu niewiele osób. Do świątyni wchodzi się od zakrystii. Pierwsze wrażenie to ogromny kontrast ze światem na zewnątrz – ciemne wnętrze, chłód, cisza i spokój. Do tego przepych i mnóstwo ornamentów.
Znajdują się tutaj dwa ważne przedmioty kultu związane z Apostołem Narodów. Pierwszy z nich to fragment rzymskiej marmurowej kolumny, na której został ścięty św. Paweł. Przekazał ją na początku XIX wieku papież Pius VII, kiedy na Malcie szalała epidemia cholery. Kolumna miała ocalić wyspę. Pozostała część kolumny znajduje się w rzymskim opactwie Tre Fontane. Drugim cennym przedmiotem, jednym z najważniejszych dla Maltańczyków, jest relikwia św. Pawła – fragment kości nadgarstka, przechowywany w figurce przypominającej dłoń.
Malta dwukrotnie w ciągu roku w wyjątkowy sposób czci św. Pawła. Najpierw 10 lutego Maltańczycy obchodzą święto Rozbicia się okrętu św. Pawła na Malcie, a następnie 29 czerwca świętują uroczystość apostołów Piotra i Pawła. W te dni maltańskie miasta są przyozdabiane kwiatami i kolorowymi chorągwiami i odbywają się uroczyste procesje ku czci Apostoła Narodów.
