Wychowanie z otwartością na emocje, to piękny prezent, jaki możemy dać naszym dzieciom. Naprawdę warto poświęcić tej sferze czas i uwagę. Zdolności związane z rozpoznawaniem i zarządzaniem emocjami mają niemały wpływ na nasze życie, a zwłaszcza na jego część związaną z relacjami. A relacje budujemy w każdej dziedzinie życia – w końcu jesteśmy istotami społecznymi. Jeśli również jesteś zdania, że warto rozwijać inteligencję emocjonalną u siebie, a także u swoich dzieci, i szukasz sposobów jak to robić – skorzystaj z kilku poniższych wskazówek, jak dbać o inteligencję emocjonalną całej rodziny.
Czytaj także:
Tłumione emocje – jak nas niszczą?
Jakie masz podejście do wyrażania emocji?
Nasze podejście do emocji jako takich, przekłada się na sposób, w jaki podchodzą do nich nasze dzieci: czy wstydzą się wyrażać emocje, uważają je za złe, czy raczej wyrażają je z otwartością i szacunkiem dla innych. Jeżeli w domu rodzinnym ważne jest dla nas poczucie akceptacji naszych emocji i swoboda w ich wyrażaniu – warto popracować nad stworzeniem odpowiedniej atmosfery.
Na samym początku zastanówmy się, jaki mamy stosunek do emocji pozytywnych i negatywnych oraz co sądzimy na ich temat. Może być tak, że sami zostaliśmy nauczeni tłumienia i ukrywania emocji negatywnych. Ten problem ma wielu z nas. Jednak takie traktowanie swoich emocji prowadzi do kumulowania ich i niekontrolowanych wybuchów. Jest niezdrowe.
Kilka prawd o emocjach:
- człowiek jest wyposażony w zdolność odczuwania emocji przyjemnych i nieprzyjemnych,
- zarówno jedne i drugie są przydatne, mają swój sens i swoją rolę; wszystkie emocje są dobre,
- otwarte wyrażanie emocji jest zdrowe, oznacza traktowanie innych osób z szacunkiem; dzięki wyrażaniu emocji możemy uniknąć wielu nieporozumień,
- powinniśmy wyrażać nasze emocje w sposób, który nie krzywdzi innych osób,
- należy odróżnić emocję jako taką (np. złość), sposób jej wyrażenia (np. płacz i krzyk u dziecka) oraz zachowanie, jakie podjęto pod jej wpływem (np. rzucanie zabawkami, pobicie kolegi),
- emocja pojawiła się bez wpływu naszej (lub dziecka) woli, więc najlepszą drogą jest jej zaakceptowanie; sposób wyrażenia emocji u dziecka jest specyficzny i będzie się zmieniał z wiekiem, możemy uczyć nasze dziecko wyrażania jej w sposób bardziej przyjazny dla innych; zachowania pod wpływem emocji nie musimy akceptować i możemy wpływać na jego zmianę w podobnych sytuacjach.
Czytaj także:
„Po co te emocje”, czyli jak zrozumieć to, co się w nas dzieje
Jeśli sami odczuwamy opór przed otwartym wyrażaniem emocji i nie czujemy się gotowi w pełni zaakceptować uczuć najbliższych osób – zadbajmy najpierw o tę sferę. Ten opór może być kwestią nawyku i nie musi oznaczać niskiej inteligencji emocjonalnej. Prawdopodobnie jest efektem wychowania, wyuczenia, wypracowania własnego sposobu radzenia sobie ze światem.
Jednak uczuć nie musimy się bać, nie musimy się przed nimi chronić. Jacy byliby ludzie bez emocji? Jak wyglądałyby związki, przyjaźnie? Skąd wiedzielibyśmy, kto i co jest dla nas ważne, jeżeli nie bylibyśmy zdolni do odczuwania radości, oczekiwania, podniecenia, smutku, obawy a nawet złości? Emocje nadają koloryt naszemu życiu, nawet jeśli czasami są trudne. Nauka lepszego ich rozumienia i radzenia sobie z nimi sprawi, że będziemy lepiej czuli się sami ze sobą, a także w towarzystwie innych ludzi. Podniesie poziom naszej satysfakcji z życia.
Wychowanie z otwartością na emocje, to piękny prezent, jaki możemy dać naszym dzieciom. Naprawdę warto poświęcić tej sferze czas i uwagę. Dzięki wzrastaniu w atmosferze akceptacji emocji nasze dzieci nauczą się, że ważna jest samoświadomość, dbanie o potrzeby własne oraz innych osób. Zdobędą kompetencje w zakresie radzenia sobie z trudnymi emocjami bez tłumienia ich.
Czytaj także:
Wielkie emocje małego człowieka. Jak radzić sobie z napadami złości u dziecka?
Jeżeli chcesz stworzyć w swoim domu atmosferę przyjazną wyrażaniu emocji, zadbaj o:
- przyzwolenie na odczuwanie emocji przyjemnych i nieprzyjemnych; nie karz dzieci za odczuwanie złości, rozróżniaj emocję od zachowania do jakiego doprowadziła, AKCEPTUJ wszystkie emocje, które się pojawiają w Tobie i w innych osobach. Próbuj zrozumieć ich przyczynę i znaczenie,
- przyzwolenie na wyrażanie emocji w sposób, który nie rani innych; pozwól sobie i pozostałym członkom rodziny na otwarte wyrażanie emocji, one muszą mieć ujście; jeśli Twój lub czyjś sposób wyrażania emocji krzywdzi inne osoby, narusza ich granice – spróbuj go zmienić lub komunikuj, jak to na Ciebie wpływa; dzieciom pomóż nauczyć się innych sposobów wyrażania trudnych emocji (tutaj szczególnie warto uzbroić się w cierpliwość),
- kulturę mówienia o tym, co czujemy, nazywania emocji po imieniu; tutaj najlepiej zadziała przykład własny – domownicy, widząc że używasz nazw emocji, komunikujesz, co odczuwasz w związku z ich zachowaniem czy daną sytuacją, być może również przekonają się do tej formy komunikacji; jeżeli wydaje Ci się, że używając nazw emocji brzmisz „sztucznie” możesz zastąpić je innymi określeniami – ważne, aby wyrażać to, co dzieje się w Twoim wnętrzu; mów o swoich emocjach zamiast etykietowania i wytykania błędów innym osobom np. „jest mi przykro, że nie sprzątnąłeś po sobie, bo chciałabym abyśmy wszyscy dbali o nasz wspólny dom”, zamiast „jesteś okropnym bałaganiarzem, znowu nie posprzątałeś po sobie!”.
Wprowadzenie w rodzinie nowego stylu, jakim jest mówienie o emocjach, nie zawsze będzie proste, zwłaszcza jeśli wcześniej ten temat był zupełnie pomijany. Możemy napotkać opór naszych domowników. Jednak warto próbować! Jeżeli wydaje się to trudne w naszej rodzinie, zacznijmy delikatnie, bez presji, tak, aby każdy czuł, że jest to dobrowolne.
Zadbanie o atmosferę otwartości na emocje, to konieczny początek do tego, by móc wspierać swoją rodzinę w rozwoju różnych zdolności z zakresu inteligencji emocjonalnej: rozpoznawania uczuć, nazywania ich i rozumienia, empatii, regulowania i zarządzania emocjami.
Czytaj także:
Dlaczego tak trudno nam mówić o emocjach?