Jak żyją i myślą młodzi Polacy, którzy wchodzą w dorosłość?

W internecie spędzają 4 godziny dziennie, połowa z nich stroni od polityki, są mniej religijni, ale miłość i rodzinę wciąż stawiają na pierwszym miejscu.

„Młodzież 2016” to raport przygotowany przez Centrum Badania Opinii Społecznej oraz Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii. Młodzi Polacy znajdujący się u progu dorosłości odpowiadali w przeprowadzonym badaniu m.in. na pytania o ich życiowe aspiracje i plany, stosunek do internetu, zaangażowanie w politykę czy sięganie po używki.

Kariera czy życie rodzinne?

Lista dążeń i aspiracji młodych ludzi od lat wygląda podobnie – podkreśla Rafał Boguszewski z CBOS-u. Najważniejsze są dla nich miłość i przyjaźń (48%) oraz udane życie rodzinne (42%). Można jednak zaobserwować, że od kilku lat powoli słabnie chęć założenia rodziny i życia według zasad wyznawanej religii (6%), a umacnia się pragnienie odnoszenia sukcesów zawodowych (34%).

Ostatnie trzy lata zmieniły postawę młodzieży wobec rynku pracy i ocenę własnych szans zawodowych. – Wiąże się to na pewno ze spadkiem bezrobocia w Polsce. Dwukrotnie ubyło też młodych obawiających się, że nie znajdą pracy. Podwoiła się natomiast liczba tych, którzy nie mają wątpliwości, że zostaną zatrudnieni – dodaje Boguszewski.

Według badań, młodzi zaczęli wierzyć, że znalezienie pracy zależy od własnych zdolności i kwalifikacji, osłabło też przekonanie, że zależy ono od znajomości i układów. Coraz częściej młodzi myślą także o założeniu własnej firmy. Ekspert CBOS-u podkreśla, że nastąpił spadek liczby młodych, planujących wyjazd do pracy za granicę.

Brak poglądów politycznych

Dużym problemem wśród młodzieży jest brak zainteresowania sytuacją polityczną w kraju – wyjaśnia Barbara Badora z CBOS-u. 23% badanych zadeklarowało, że polityka ich w ogóle nie interesuje, a w minimalnym stopniu interesuje ona 21%. Jednak ten wynik jest i tak nieco lepszy niż w 2013 r., kiedy to zupełny brak zainteresowania polityką deklarowało aż 31% badanych.

Spośród młodych deklarujących sprecyzowane poglądy polityczne, 54% respondentów określa je jako prawicowe, 23% centrowe i 23% lewicowe.

Na pytanie: „Która partia bądź ugrupowanie polityczne najbardziej ci się podoba”, respondenci odpowiedzieli w taki sposób:

– żadna – 49%
– nie wiem – 29%
– PiS – 5%
– Wolność (KORWiN) – 4%
– Kukiz’15 – 4%
– Platforma Obywatelska – 3%
– Nowoczesna – 3%
– Ruch Narodowy – 1%
– Ugrupowanie Zbigniewa Stonogi – 1%.

Alkohol, papierosy, narkotyki

Jednym z głównych elementów badania „Młodzież 2016” był pomiar używania substancji psychoaktywnych przez osoby u progu dorosłości.

Artur Malczewski z Krajowego Biura ds. przeciwdziałania Narkomanii podkreśla, że najczęściej wybieraną substancją psychoaktywną wśród uczniów jest alkohol.

Aż 72% uczniów zadeklarowało, że w miesiącu poprzedzającym badanie przynajmniej raz piło piwo, 63% – wódkę i inne mocne alkohole, 41% – wino. W porównaniu z 2013 r. nastąpił spadek odsetka młodych sięgających po wódkę (o 5%). Odnotowano jednak wzrost osób sięgających po wino (o 6%). Pije też coraz mniej chłopców, ale coraz więcej dziewczynek.

W kwestii papierosów 59% uczniów deklaruje, że ich nie pali. Jak wynika z badań, papierosy pali coraz mniej chłopców, odnotowano jednak wzrost liczby palących dziewczynek.

– Badania wskazują, że wśród młodzieży głęboko wierzącej szanse na sięganie po narkotyki jest dużo mniejsza – zauważa Artur Malczewski.

Od 1992 r. młodzież jest pytana o używanie narkotyków w ciągu ostatniego roku. W 2016 r. zadeklarowało je 17% badanych (w 2013 r. było to 18%). W tym roku 42% respondentów deklarują, że kiedykolwiek w życiu sięgnęli po marihuanę i haszysz, 7% – po amfetaminę, 1% – po dopalacze.

Internet i hazard

Kolejnym aspektem badań CBOS-u była obecność młodych w internecie: niemal wszyscy badani (99%) mają do niego dostęp w domu, a prawie wszyscy (97%) korzystają z sieci przez urządzenia mobilne.

Młodzież spędza w sieci przeciętnie 4 godziny dziennie, czyli o godzinę więcej niż 3 lata temu.

Rodzaj aktywności w sieci determinuje płeć – chłopcy wybierają gry sieciowe i hazardowe bądź śledzą witryny związane z własnymi zainteresowaniami, a dziewczyny w większym stopniu koncentrują się na kontaktach towarzyskich, nauce, odwiedzaniu sklepów internetowych i śledzeniu blogów.

U jednej piątej badanych korzystanie z sieci stwarza problemy związane nadużywaniem, a czterech młodych na stu przejawia objawy uzależnienia. Symptomy uzależnienia dotyczą przede wszystkim tych osób, dla których główną aktywnością w sieci jest udział w grach hazardowych.

W stosunku do 2013 r. wśród młodych wzrosło zainteresowanie hazardem. Najwięcej z nich wybiera gry liczbowe – udział w nich bierze blisko co piąty młody człowiek.

Ten wzrost zainteresowania grami na pieniądze ma bezpośredni związek z większym zagrożeniem uzależnienia od hazardu. W porównaniu z 2013 r. zwiększył się zarówno odsetek młodych ludzi zdradzających symptomy ryzykownej gry (z 9,2% do 14,2%), jak i tych, którzy są w grupie wysokiego ryzyka uzależnienia (z 4,5% do 6%).

Idzie nowe

Z badań CBOS-u i Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii wynika, że dzisiejsza młodzież, chociaż wciąż stawia na piedestale wartości rodzinne, to coraz wyżej ceni karierę zawodową. – Stopniowo spada także religijność młodych, którzy rezygnują z obecności na lekcjach religii. To zmiany powolne, ale patrząc na ostatnie 20 lat, zmiany znaczące – podkreśla dr Mirosława Grabowska, dyrektor CBOS-u.

Zjawiskiem niepokojącym, zdaniem badaczy, jest fakt, że wielu młodych zupełnie nie interesuje się polityką. Natomiast optymizmem napawa to, że młode pokolenie wchodzi w dorosłość w sposób bardziej świadomy niż kiedyś, wierząc, że zdobyte kwalifikacje i znajomość języków obcych ułatwią im życiowy start.