Sztuka sakralna powinna przerastać rzeczywistość i wskazywać na rzeczywistość metafizyczną. Przez sztukę Ewangelię komunikować można w nieoczywisty sposób.Najbardziej kojarzona ze sztuką sakralną architektura gotycka nie jest jedynym jej przejawem. To, co znajduje się w budynkach: freski, mozaiki, malarstwo również jest głosem artystów, którzy przez swoją pracę chcą przekazać prawdę Ewangelii. Chcą, by stała się obecna w życiu i przestrzeni; by była zrozumiała.
Spektrum wykorzystywanych do tego narzędzi stale się poszerza. Twórcy wchodzą w przestrzeń miasta w zupełnie inny sposób, wykorzystując formy sztuki współczesnej – jak grafitti – chcąc ze swoim przekazem dotrzeć do każdego. Papieski mural, który pojawił się niedawno w Rzymie, jest tego najlepszym przykładem.
Artyści szukają nowych form ekspresji. Widać to było też niedawno w Polsce, podczas Światowych Dni Młodzieży w Krakowie. Tłumnie przybyli pielgrzymi w niezwykle energetyczny i kolorowy sposób manifestowali swoją wiarę w Chrystusa: koszulki z Matką Boską z Guadalupe w stylu Andy Warhole’a i popartowe przedstawienia robiły niemałą furorę. Podobnie jak przeróżne gadżety: bransoletki na ręce czy wisiorki.
Estetyczne i twórcze formy ekspresji wiary rozwijają się silnie zwłaszcza w krajach latynoskich. W przestrzeni tamtejszych miast sztuka sakralna jest wciąż obecna, a artyści ją tworzący należą do najbardziej popularnych i szanowanych. Jednym z nich był zmarły w połowie października tego roku Claudio Pastro.
Urodzony w 1948 roku w Sao Paolo Pastro nazywany bywa „Michałem Aniołem Aparecidy”. Przydomek ten, trochę chyba na wyrost, wziął się od narodowego sanktuarium Brazylii, które poświęcone w 1980 roku przez św. Jana Pawła II jest największą maryjną i drugą co do wielkości bazyliką na świecie. Za jej dekorację odpowiadał właśnie Pastro.
Kultowi Matki Boskiej poświęcił artysta większość życia. Z Matką Boską wiążą się jego najbardziej znane prace: nie tylko jako twórcy wystroju wspomnianej bazyliki, ale również jako twórcy sztuki użytkowej: ilustrował wydanie książki „Ukryci w moich skrzyżowanych ramionach. Przesłanie z Guadalupe”, która w 2002 roku została po raz pierwszy wydana w języku polskim.
Brazylijski artysta znany jest nie tylko ze swoich prac, ale również ze specyficznego postrzegania sztuki, zwłaszcza religijnej. „Sztuka jest jak woda” – mówił. Twierdził, że od czasu renesansu artystyczna twórczość chrześcijańska zagubiła swój charakter. Dla Pastro sztuka chrześcijańska zawsze była bardziej orientalna niż włoska. Stąd w jego pracach można odnaleźć bardzo wiele wpływów bizantyjskich, wschodnich z charakterystyczną dla tamtejszej sztuki symboliką.
„Tajemnica objawia się tylko symbolicznie” – miał mówić jeszcze za życia, podkreślając opozycję wobec naturalizmu renesansu. To właśnie w tej dosłowności Pastro widział zaprzeczenie charakteru sztuki sakralnej, która powinna przerastać rzeczywistość i wskazywać na rzeczywistość metafizyczną.
„Człowiek jest zbyt człowiekiem” – tłumaczył, odnosząc się do przedstawień renesansowych i późniejszych. Z dużym dystansem odnosił się nawet do Bazyliki św. Piotra w Rzymie, twierdząc, że Sanktuarium Matki Boskiej w Aparecida jest budowlą „na pewno ładniejszą od bazyliki w Rzymie”.
Sztuka Pastro jest delikatna i subtelna, pełna kolorów. Wygląda na to, że w podobny sposób myślą ludzie na całym świecie, zwłaszcza twórcy sztuki użytkowej. Odejście od naturalizmu dostrzec można też w innych formach sztuki. Chrześcijańscy designerzy w ciągu ostatnich lat sięgnęli po zupełnie inne i nietypowe środki wyrazu. Popartowe przedstawienia św. Siostry Faustyny czy cytaty z Pisma Świętego w metaforyczny sposób wypisane na przedmiotach codziennego użytku pokazują, że przez sztukę Ewangelię komunikować można w nieoczywisty sposób.
Taki, jaki sugerował Pastro: symboliczny i delikatny, jak woda. Przechadzasz się po mieście i widzisz kolorowe plecaki Światowych Dni Młodzieży, których na co dzień używają ich uczestnicy? Widzisz cytaty z Pisma wypisane na murach budynków? Zastanów się, co chcieli powiedzieć ich twórcy. Pomyśl, czy delikatna linia, jasne i spokojne kolory, metafora dobroci chwalą Pana w dzisiejszym chaotycznym i rozbieganym świecie.